Cetveller 

Cetveller

Cetvel doğru çizgileri pürüzsüz bir şekilde çizmeye yarayan, dereceli ya da derecesiz, plastik, tahta, çeşitli madenler gibi farklı maddelerden üretilen, çizelge anlamı da taşıyan bir araçtır. Cetvelin birden çok çeşidi vardır. Bu çeşitlere göre farklı alanlarda kullanılabilir. Genel olarak ise bir metreden az uzunluktaki ölçümler için kullanılır ve uzunlukları 30-50 cm’dir. Cetveller geometrik, teknik çizim, terzilik, mimari, inşaat gibi alanlarda kullanılır. Çeşitli hesaplamaları tablolaştıran çizim uygulamalarına da cetvel denmektedir. Borsa cetveli, çarpım cetveli, hesap cetveli bu cetvel çeşitlerine örnektir. Cetveller kullanım alanlarına göre farklı boyutlarda olurlar. Bundan dolayı cetvel alırken dikkat etmeniz gereken şeylerin başında cetvel modellerini tanımak gelmektedir.

Cetvel Çeşitleri

Birçok farklı cetvel çeşidi bulunmaktadır. Bu cetveller modellerine, uzunluklarına, şablonlarına göre değişkenlikler gösterebilir. Cetvel çeşitleri içinde en çok tercih edileni t cetvelidir. T cetveli teknik resimlerde kullanılan ve boyu 75-100 cm arasına olan bir cetvel çeşididir. Yatay çizgilerin çizilmesi ve gönye yardımı ile dikey ve çeşitli açılarda çizgilerin çizilmesine yardımcı olur. Bu çeşit cetveller sert ağaçlardan ya da plastik malzemelerden yapılabilir. Gönye cetvel belirli açılarda, çeşitli yönlerdeki çizgileri çizmek için kullanılır. Bu cetveller üçgen şeklinde olurlar. Standart gönyeler 45⁰ ve 30⁰/60⁰ olmak üzere çeşitlere ayrılır. T cetveli ile de kullanılabilirler. Açı gönyeleri 0⁰ – 180⁰ arasındaki açıların çizilmesi ya da ölçülmesi amacıyla kullanılır. Değişik biçimlerde saydam ya da yarı saydam olarak farklı çeşitlerde üretilirler. Ana maddesi genellikle plastik olur. Açı ölçer cetvel olarak da bilinen açı gönyeleri ortaokul, lise ve üniversite öğrencilerinin sıklıkla başvurduğu cetvellerin başında gelir. 360⁰ açı ölçer tam daireseldir. 180⁰ bir açı ölçerden farkı yoktur. Ölçekli cetvel, ölçekli yapılan çizimlerde, büyüklük ve küçüklük miktarını belirlemek için kullanılır. Bu tip cetveller mimari ve modelleme alanlarında kullanılır. Şablon cetvel pek çok farklı şekillerde şablonları bulunan cetveldir. Yazı, kare, düzgün çokgen, çember, elips, sembol bu şablonlardan bazılarıdır. Eğer hassas ölçüm yapacaksanız kumpas kullanmanız gerekmektedir. Kumpasların ölçüm şekli ve hassasiyetine göre farklı şekilleri bulunur. Standart kumpas iki çene arasında kalan bir alanı ölçer. Sürgülü olarak çalışır. Şekli bir boru anahtarı gibidir. Hassasiyeti yapacak işe göre değişebilir. Pistole olarak bilinen Fransız eğrisi, tasarım yaparken kullanılan bir cetvel çeşididir. Vektörel çizimlerin en önemli işaretsiz cetvellerindendir. Tekstil, mühendislik, el çizimi yapılan tasarımlar ve peyzaj sektöründe kullanılır. Mikrometre milimetrenin binde birini ölçen cetveldir. Hassas ve çok ufak alanların ölçü birimlerindendir. Birbirinden farklı cetvel çeşitlerine daha yakından göz gezdirmek için sayfamızdaki ürünlere göz atabilirsiniz.

Cetvel Kullanım Alanları

Cetveller pek çok sektörde kullanılan ürünlerdir. Okul hayatından iş hayatına kadar çok geniş bir sektör ve eğitim bütünlüğünü kapsar. Düz cetveller genelde ortaokul öğrencilerinin kullandığı cetvelleridir. Hem matematik hem de resim derslerinde doğrusal bir çizgi çizmek için kullanılan cetveller standart düz cetvellerdir. T cetveli teknik resim yapanların kullandığı bir cetveldir. Teknik resimler genelde bir şeyin nasıl çalıştığını ya da üretildiğini anlamak için yapılan çizimlerdir. Mühendislik alanında bir iletişim çeşididir. Paralel cetveller genellikle resim masalarının bir aparatı olarak kullanılır. İki ucundaki makaralardan geçirilen iplerle masa üstüne bağlıdır. Ölçekli cetvel harita ve plan ölçeğine uygun alanlarda kullanılır. Bu cetvellerin her bölümünde başka ölçekler vardır. Özellikle mimari alanlarda çizim için sıklıkla kullanılır. Model çizimlerinde de bu tip ölçeklendirme cetveli kullanılır. Gönyeler farklı derecelerde olan cetveller olduğu için yapılacak çizime göre bir gönye seçmeniz gerekmektedir. Ayarlı gönyeler saydam akrilikten yapılmış, açısı ayarlanabilir gönyelerdendir. Gönyeler ikizkenar ya da 3:4:5 üçgeni gibi farklı boyutlarda olabilir. Gönyelerin bir kenarı milimetrik bölüntülü olmak zorundadır. 12 cm’den 60 cm’ye kadar farklı büyüklüklerde gönye bulmak mümkündür. Gönyenin dik köşesi 90 derece, diğer köşeleri ise 45’e 45 ya da 30’a 60 olabilir. Kılavuz cetveli hızlı ve kolay kurulumu ile pratik bir kullanım sağlar. Bu tip cetveller matkap ucu ile delinecek noktalarda hata olmamasına yarayan cetvellerdendir. Bu tip cetvellerin paslanmaz çelikten yapılmış olmasına dikkat etmeniz gerekmektedir.. Ahşap cetveller ise sert bir ağaçtan yapılmış olmalıdır.

Cetvel Çeşitleri ile Ölçüm Nasıl Yapılır?

Cetvel çeşitleri ölçme yapmanıza yardımcı olan ürünlerdir. Ölçme işlemleri, ölçme yapılacak yere ve ölçme yapılacak cetvel çeşidine göre değişir. Özellikle kumpas gibi hassas ölçüm yapan cetvellerle yapılacak farklı ölçümler farklı sonuçlar almanıza yol açabilir. Bundan dolayı ölçüm alınırken en doğru olan veri dikkate alınmalıdır. Her yapılan ölçümün %100 doğru olmasına imkan yoktur. Ölçme ve kontrolü belirleyen bazı faktörler vardır. Cetvelin hassasiyeti, ölçme işlemini yapan kişi, ölçme kontrolde yapılan hatalar bunlardan bazılarıdır. Alacağınız cetvelin metrik sistemde olması gerekir. Eğer mikrometre kullanıyorsanız ölçme baskısı 250 gram olan bir ürün kullandığınızdan haberdar olmalısınız. Sinüs cetveli, kromlu çelikten yapılmıştır ve yüzeyleri çok hassas olarak işlenmiştir. Sinüs cetvelleri iş parçalarının, aparatların ve tezgahların ayarlanmasında kullanılır. Ölçüm yapılacak cetveller tek satılacağı gibi takım halinde de satılabilirler. Cetvel seti içerisinde birden fazla cetvel içerir. Cetvel çeşitleri içinde en çok tercih edilen çeşitlerden olan marangoz cetveli, genellikle ağaç gönye olarak bilinen ve ahşap malzemeden üretilmiş olmalıdır. Metal cetveller ile ölçüm yaparken paslanmayan bir malzemeden yapılmış olmasına dikkat etmelisiniz. Bazı cetveller doğrudan terazi sistemi ile satılmaktadır. Bu tip cetveller simetrik olarak çalışan insanlar için de oldukça uygundur. 30 cm cetvel ve 50 cm cetvel genelde metrik sistemde doğrusal bir çizgi elde etmek için kullanılan standart cetvellerdendir. Çok fonksiyonlu olan cetveller birden fazla görevi üstlenmektedir. Hassas ölçüm yapacakların en çok kullandığı ölçü aleti kumpastır. Ölçüm yapacak kumpasın ve parçanın temiz olması gerekmektedir. Kumpas hassas bir ölçüme uygun olduğu için ölçü hassasiyetine uygun bir kumpas seçilmelidir. Hassas ölçüm yaparken hareketli parçalar ölçülmemelidir. Şerit metreler genelde inşaat sahalarında kullanılan ölçü aletlerindendir. Standart ölçümler için uygundur, hassas ölçüm yapılmamalıdır.