Aşı Bıçağı
Aşı bıçağı, özellikle tarım alanında kullanılan bir malzemedir. Özellikle de ağaç aşı bıçağı, aşı çakısı en çok duyulan isimler arasındadır. Bu bıçaklar ile bazı aşılamalar uygulanmaktadır. Bıçakların üretim şeklinden dolayı yapılacak işleme uygunluğu tercih sebeplerinden en önemlisidir. Çünkü, standart bıçaklardan farklı olarak bıçak kısmı daha ustura tarzı yapılmıştır. Yapılacak işleme göre şekil, boyut ve malzemelerinin farklılık gösterdiği türleri de vardır. Farklı meslek grupları tarafından kullanılmaktadır. Farklı cinsten ağaçlar arasında doku alışverişi yaparak aşılama gerçekleştirilir ve bu değişimi yapabilmek adına alınacak parça aşılama için kullanılır. Bu şekilde ağaç hangi amaçla dikiliyorsa o yönde kullanılabilir. Günümüzde bazı kişiler de hobi amaçlı olarak bu tür bıçakları tercih etmeye başlamışlardır. Yapılacak işlemler ve izlenecek yollar belli bir uğraş ve bıçak kullanımı gerektirir. Ayrıca hangi türün diğer hangi türle aşılanacağı konusunda da bilgili ve deneyimli olmak gerekmektedir. Aşı bıçağı kullanmak isteyen kişiler öncelikli olarak aşılamanın inceliklerini iyi bilmelidir. Aşılama yoğun olarak botanik alanda kullanılır. Meyve ve süs ağaçları gibi türlerin aşılama ile çoğaltılması en yaygın olarak rastlanan aşılama üretimidir. Aşılama ile ilgili en eski kaynak Hipokrat’ın öğrencileri tarafından yazıldığı düşünülen bir kitaptır. Yapılacak olan aşılama ile botanik anlamda melez bir sonuç almak hedeflenir. Fakat bu konuda da bitkiler, ağaçlar konusunda oldukça bilgili olmak gerekmektedir. Aşılama yapılırken de oldukça dikkatli olunması gerekir. Çünkü amaç ağaç ya da bitkiye zarar vermek değildir. Bu sebeple de bilinçsiz ve deneyimli olmadan yapılmaması gerekir. Aşılama çakı ya da bıçakları da üretildikleri malzemelerden dolayı aşılama işlemini daha kolay bir biçimde yürütülmesini sağlamaktadır. Aşılama işlemi içeriğine göre kullanılacak aşı bıçağı çeşitleri farklılıklar gösterebilir. Aşı türleri ve uygulama şekilleri, zamanları farklılık gösterebilir. Bu sebeple hangi aşı bıçağını ne zaman, hangi ağaç üzerinde kullanılacağını bilmek doğru sonuç almak için önemli bir husustur. Aşılar, anaç denen kısma takılan parçanın özelliğine göre türlere ayrılır. Bu türler; göz aşıları ve kalem aşıları olarak bilinir. Elde edilmek istenen sonuca göre aşılama türlerinden biri doğru mevsim ve zamanda, o zamana uygun olan doğru bitkilerden alınacak parçalar ile gerçekleştirilir. Alınan aşılama parçaları da yine aşılama macunu denen bir materyal ile aşılama gerçekleştirilecek ağaç ya da bitkiye tutturulur. Tüm bahçe ve çiçek ekipmanları için sayfamıza bakabilirsiniz.
Aşı ile Çoğaltma
Aşı ile çoğaltma yapabilmek ya da farklı bir elde edebilmek mümkündür. Öncelikle neden, ne amaçla aşı yapılacağı konusunda emin olunmalıdır. Aşılar çeşitli sebepler ile yapılabilmektedir. Çeşitlendirme, çeşit değiştirme, gençleştirme gibi amaçlarla da aşılama yapılmaktadır. Öncelikle aşılama nedir i iyi bilmek gerekir. Aşılama, genellikle meyve yetiştiriciliğinde yaygın olarak kullanılan eşeysiz çoğaltım sistemleri olarak genel bir tanım ile bilinmektedir. İki farklı bitkiden tek bitki elde etmek amacı ile yapılan bir birleştirme ya da bütünleştirme yöntemidir. En sık karşımıza çıkan modellerden biri de çift ağızlı aşı bıçağıdır. Göz aşı bıçağı kullananlar, aşı materyali olarak tek bir göz kullanarak aşılama işlemi yaparlar. Kalem aşılama yönteminde ise birden fazla göz açılır ve o şekilde bir farklı bir yol izlenerek başka türde aşılama ile çoğaltma sağlanabilir. Göz aşı ve kalem aşı yöntemleri arasındaki fark budur. Her ikisi de uygulanacak botanik türü ve uygulama zamanına göre kendi alanında uygunluk gösteren aşılama türleridir. Aşılama yapmak için en önemli adımlardan biri de kaliteli aşı bıçağı sahip olunmasıdır. Deneyimli ve bilgili olduğunuz bu alanda iyi bir aşı bıçağı ya da aşı bıçağı seti yapacağınız işlemlerde işinizi daha da kolaylaştıracaktır. Aşı yöntemi ne olursa olsun dikkat edilmesi gereken bazı hususlar vardır. Tüm aşılamalarda aşı gözü yukarıya bakacak şekilde anaca yerleştirilmelidir. Aşı hava almayacak şekilde uygun malzeme ve yöntemlerle yerleştirilmelidir. Aşılamadan yaklaşık bir hafta önce ve bir hafta sonra düzenli olarak sulama yapılmalıdır. Aşılamadan sonra amaç, yeni bir ekleme ile uyum sağlayarak farklı bir tür elde etmemizi sağlayacak yeni bir türdür. En yaygın olarak kullanılan alan ise meyve ağaçları türleri üzerinde yapılmaktadır. Aşılama zamanı için en önemli ve dikkat edilmesi gereken husus bitkinin kabuk vermesidir. Bitkinin kabuğu uygun aşı bıçağı ile alınarak diğer farklı bir türe yerleştirilir. Yerleştirilecek parça için de diğer bitkiden benzer boyutlarda bir parça çıkartılmalıdır. Alınan parça diğer bitki gövdesinde uygun olan yere hava almayacak ve tam temas edecek şekilde uygun malzemeler ile yerleştirilir ve tutturulur. Gerekli süreçlerde bakımını yaptıktan sonra birbiri ile uyum sağlayan iki farklı türden yeni ve başka bir tür elde etmek mümkündür. Meyveler çeşitlilik ve genetik yapıları sebebi ile bu alanda en çok denenmiş türler içerisindedirler. Sayfamızdan Bahco aşı bıçağı modellerine bakabilirsiniz.
Aşı Bıçağı Türleri
Farklı işlem ve amaçlarda kullanılmak üzere bazı aşı bıçağı çeşitleri mevcuttur. Kullanılacak işlemlere göre ayrılmalarının yanı sıra üretildiği malzemeye göre de farklılık gösterebilmektedirler. Aşı bıçağı türleri arasında çiftli aşı bıçağı, dilcikli aşı bıçağı, çift ağızlı aşı bıçağı gibi türler vardır. Yapılacak işlem ve uygulanacak yönteme göre aşı bıçakları farklı formlarda karşımıza çıkabilir. Bu alanda en önemli konu aşı yapmak konusunda takip edilecek yol ve yöntemlerdir. Devamında ise; kullanılacak aşı bıçağı konusunda bilgi ve deneyim sahibi olmak çok önemlidir. Aksi takdirde aşılamada yapılacak hata veya yanlış bir uygulama elimizde var olan bitkimize de zarar vermemize sebep olabilir. Bu nedenle aşılama yapacak kişiler alanında uzman ve deneyimli kişiler olmalıdır. Aynı zamanda bitki türleri çeşitliliği hakkında da bilgi sahibi olmalıdırlar. Çünkü ne tür bir bitkiyi başka hangi tür ile aşılama yaparak doğru sonuçlar alınacağı konusunda sahip olduğu bilgiler ile bazı öngörülere sahip olabilirler. Uygulanacak bu yöntemler dışında hangi türde ne tarz bir aşılama sistemi izlenmesi gerektiği iyi bilinmelidir. Örneğin; kalem aşılar her zaman diliminde, her türe uygulanamaz. Kalem aşıları yoğun olarak ilkbaharda yapılır. Bu zaman sürecine vejetasyon başlangıcı da denir. Kalemler durgun olan süreçte ağaçlardan alınır ve belli koşullar altında muhafaza edilerek bekletilir. Zamanı geldiğinde doğru aşılama uygulanabilmesi için bekletilmesi gerekmektedir. Farklı türler ile aşılama ağaç çeşitliliği ve mevsime uyumluluğuna göre değişkenlikler gösterebilmektedirler. Kakma aşı, köprü aşı, yarma aşı, İngiliz aşısı (dilcikli aşı) gibi çeşitli yöntemler kullanılarak yapılmaktadırlar. Bu sebeple aşılama yapacak kişi botanik bilgilerinin yanı sıra el becerisi ile de usta bir kişi olmalıdır. Çünkü yapılacak bu uygulamada ağaçlara zarar vermeden sadece aşılama uygulamasına uygun olacak şekilde işlem yapılmalıdır. Aşı bıçağı türleri uygulanacak aşılama yöntemine uygun olacak biçimde kullanılır. Aşı bıçakları, uygulanacak aşı yöntemine göre kolaylık sağlamaktadır. Birleştirilen iki farklı tür birbirleriyle bir bağ oluşturarak yen bir çeşit verebilsin diye de aşı bağıyla tutturulur. Gerekli bakım süreçleri de izlendikten sonra türler birbirleri ile uyum sağlar ve yeni bir çeşit için başka bir tür elde edilmiş olunur. Aşının başarılı sonuç vermesi için uygun zamanda, uygun malzemeler kullanılarak yapılabilir. Botanik bilgisi ve aşılama bıçağı türlerini kullanma becerisi olan bazı kişiler de bu işlemleri hobi olarak yapmaktadırlar.
Aşı Çakısı
Aşı çakısı çeşitleri de aşılama işlemlerinde kullanılan malzemeler içerisinde sıkça karşımıza çıkmaktadır. Aşı çakısı uygulanacak aşılama yöntemine göre farklı yöntemler ile kullanılabilir. Boyutu ve pratikliği nedeni ile de tercih edilen aşılama materyallerinden biridir. Aşılama işlemleri için aşı çakısı tavsiye edilen en uygun ve kolay kullanımlı aşılama ürünüdür. Aşılama yapmak elde edilmek istenen sonuç ve işlemin uygulanacağı ağaç türüne göre değişkenlik gösterebilmektedir. Aşı, iki bitki parçasını birleştirerek uyumlu bir kaynaşma sonucunda tek bir bitki gibi sürecine devam ettirmek amaçlı uygulanan bir yöntemdir. Aşılama farklı amaçlarla da yapılabilmektedir. Aşılama ise; yaşamını sürdürmeye devam eden iki bitki parçasını birleştirip kaynaştırarak yeni bitkiler elde edilmesi amacı ile yapılan bir işlemdir. Aşılama için aşılama bıçağı türleri tercih edilir. Kullanılacak aşılama yöntemine göre aşılama bıçağı formu da farklılık göstermektedir. Aşılama bıçaklarının ortak özelliği bıçak kısımlarının standart bıçaklardan farklı olan tasarımları sayesinde aşılama yapılacak bitkiye zarar vermeden istenen parçanın elde edilebilmesidir. Aşılar üzerinde uygulanan işlemlerin niteliğine ya da yapılma zamanlarına göre farklı türler altında incelenir. Parçaların niteliğine göre iki çeşitte incelenir. Bu çeşitler; göz aşıları ve kalem aşıları olarak bilinir. Göz aşılarında, anaca takılan parça tek gözden ibarettir. Kalem aşılarda ise; anaca takılan parça üzerinde birden fazla göz bulunan kalem adı verilen bir ya da iki yaşlı dal parçası ile uygulanır. Yapılış zamanlarına göre de iki şekilde gözlemlenebilir. Sürgün aşılar ve durgun aşılar olarak incelemek mümkündür. Sürgün aşılar aynı dönem içerisinde sürecine devam edenlerdir. Durgun aşılar ise; aynı dönem içerisinde sürecine devam etmez bir süre bekler. Aşılama da izlenecek yollar ve süreçler çok önemlidir. İlerleyen bir süreç devamlılığı için doğru ürünler ile doğru uygulamalar dikkatli olunması gerekilen konulardır. Her ağaç türü her zaman aşılama yapılmasına uygun olmayabilir. Bu tür yanlış ve bilinçsiz uygulamalar bitkiyi kaybetmeye sebep olabilmektedir. Aşılama yapılmadan önce sadece botanik bilgisi yeterli olmamaktadır. Aşı bıçağı nasıl kullanılır konusunda yeterli bilgi ve beceriye sahip olunmalıdır. Aşılama her zaman tamamen bitki gövdesinden alınan parçalarla yapılmak zorunda değildir. Bazı ağaç türleri ve aşılama yöntemine göre kabuk veren ağaç gövdeleri de aşılama konusunda uygulanan yöntemlerden biri olmaktadır.
Aşı Bıçağı Kullanım Amacı
Aşı bıçakları uygulanacak aşı türlerinin isimleri ile de anılmaktadır. Örneğin; fıstık aşı bıçağı gibi. Fıstık aşılamasında kullanıma uygun bir forma sahip olması sebebiyle bu isimle anılır ve kendi özel alanındaki aşılamalar için kullanılır. Diğer alanlarda da aşı bıçakları kullanım amaçlarına uygun isimler ile anılmaktadır. Oyma aşı bıçağı, aşı yarma bıçağı gibi. Bu da aşılamada hangi tür uygulamanın izleneceğine uygun değişkenlik gösteren aşı bıçağı çeşitlerindendir. Aşı bıçakları ya da aşı çakıları kullanılacak ağaç türünün yapısı ve izlenecek aşılama yöntemine uygun olarak seçilmelidir. Amacına uygun, doğru ve bilinçli uygulanması neticesinde yeni bir çeşit elde ederek aşılama ile başarılı bir sonuç elde edilmiş olunur. Aynı zamanda aşılama yenileme, yeniden canlandırma amaçlı olarak da yapılabilmektedir. Aşılama sistemleri ve yöntemleri üretimi maliyetli olabilecek bazı bitkilerin sıfırdan üretilmesi ile zaman ve maddi kayıplar elde etmek istemedikleri için de kolaylık sağlamaktadır. Yapılacak aşılama ile doğru bir yol izlenirse olumlu sonuçlar almak da mümkündür. Aşılama sistemleri ve yöntemleri konusunda özenli ve dikkatli olunması şarttır. Aşılama yaparken hangi iki tür birbiriyle kaynaştırılabilir iyi bilinmelidir ve doğru yöntem ile aşılama yapılır. Yapılacak aşılama yöntemine uygun olan aşılama bıçağı ile bu eylemi gerçekleştirebilir. Aşılama bıçağı, bu süreçte çok önemlidir. Aynı zamanda aşılama bıçağı kullanmayı iyi biliyor olmak da uygulanacak işlem için önemli bir faktördür. Aşılama bıçağı kullanmak bilgi, beceri ve deneyim gerektirmektedir. Yapılacak aşılama sonrasında anacın yerine oturtulmasından sonra sağlam ve düzgün bir şekilde yeni gövdesine teması sağlanmalıdır. Birbirleri ile kaynaşarak yeni bir türün oluşumu için filizlenecek farklı ve yeni bir çeşit olacaktır. Bu sebeple de tam temas ve uygun biçimde kaynaştırma çok önemlidir.
Aşılama Materyalleri
Aşılama da pek çok farklı türde aşı bıçağı ya da aşı çakısı kullanılmaktadır. Bunların yanı sıra bir diğer aşı makasıdır. Aşı makası uygulanacak aşılama yöntemi çeşitleri içerisinde ihtiyaç duyulan bir malzemedir. Aynı zamanda aşılama da en çok tercih edilen bıçak türlerinden biri de ceviz aşı bıçağıdır. Ceviz aşı bıçağı fiyatları sebebiyle sıkça tercih edilen aşılama bıçakları türleri arasındadır. Aşılama da izleyeceğiniz yol ve yönteme göre kullanabileceğiniz aşılama materyali de değişkenlik göstermektedir. Çünkü farklı zamanlarda farklı ağaçlara uygulanabilecek aşılamalar çeşitlilik açısından ayrışırlar. Göz aşı ya da kalem aşı gibi yöntemler farklı tür ağaçlara belirli zamanlar içerisinde uygulanabilmektedir. Uygulama yapılacak doğru zamanı bilmek yapılacak aşıdan olumlu sonuç alınabilmesi açısından oldukça önemlidir. Tüm bu süreçler botanik, aşılama türler gibi pek çok alanda bilgi ve deneyim gerektirmektedir. Bu yüzden de doğru ve bilinçli uygulama yapılmasının önemi ve gerekliliği göz önünde bulundurulmalı ve uygun kişiler ile aşılama işlemleri yürütülmelidir. Aşılama her ağaçta farklı uygulamalar ile olumlu sonuçlar veren bir yöntemdir. Özellikle meyve ağaçları türleri içerisinde aşılama yöntemi oldukça yaygın bir biçimde kullanılmaktadır. Meyve ağaçları aşılamaya uygun yapılara sahiptirler ve kaynaşmak konusunda daha hızlı bir uyum yakalama becerisine sahiptirler. Bu sayede çeşitlilik ve yeni türler artırılabilmektedir. Bazı aşılama yöntemlerinde ikili aşı bıçağı çeşidi de kullanılmaktadır. Elde edilmek istenen sonuç ve aşılama amaçlarına göre kullanılacak aşılama bıçakları farklılıklar gösterebilirler. Aşılama doğru bir biçimde uygulanabilmelidir. Bu sebeple de farklı şekil ve boyutlarda kullanım amacına yönelik uygun formlarda üretilmiş olan çok sayıda aşılama bıçağı, aşılama çakısı ya da aşılama makası çeşitleri mevcuttur. Aşılama sistemleri farklılıklarına uygun olan aşılama materyali için genel olarak tercih edilen ise aşılama setleridir. Aşılama setleri içerisinde ihtiyaca yönelik bir malzeme bulmak daha kolaydır. Çünkü farklı zamanlarda farklı ağaç türleri için kullanılacak aşılama yöntemi değişkenlik gösterebilmektedir. Aşılama yapmadan önce net olunması gereken asıl mesele neden aşılama yapmak istendiği konusudur. Aşılama sadece iki farklı tür ile yeni bir tür elde etmek amacı ile yapılmaz. Bazı özel durumlarda ağaçları yeniden canlandırmak amaçlı da aşılama yöntemleri uygulanmaktadır. Ağaç aşı bıçağı da bazı ağaçlarda hastalık olması gibi özel durumlarda da aşılama yöntemi ile hem hastalığın nedeni anlaşılabilir hem de hastalıklı olan ağaç yeniden onarılabilir. Aşılama yöntemleri pek çok farklı amaçla kullanılabilmektedir. Önemli olan aşılama yapılma amaçları konusunda net olunması gerekliliğidir. Sonrasında doğru zamanda, uygun işlemler uygulanılarak yapılacak doğru aşılama ve sonrasında sürdürülecek olan bakım sürecidir. Aşılama yapmak, dikkatli olunması gerekilen ve bilgi, beceri isteyen bir alandır.
