Tırmanış Malzemeleri
Ekstrem spor dalları arasında bulunan tırmanma sporu, adrenalin avcıları için biçilmiş bir kaftandır. El ve ayaklar ile yer çekimine meydan okuyarak dik pozisyonda yapılan fiziksel bir faaliyettir. Bu sporda hedef daima yukarısıdır. Tırmanma aktivitesi spor amacı ile, hobi amaçlı, özel güvenlik ya da asker yetiştirme amaçlı yapılabilir. Tırmanış sporuna yarışmalarda da geniş bir yer verilmektedir. Tırmanış sporunun dağ tırmanışı, spor tırmanışı, yapay duvar tırmanışı, kaya tırmanışı ya da buz tırmanışı gibi çok çeşitli alt dalları bulunmaktadır. Bir dağın zirvesine tırmanmak genel olarak dağ tırmanışı olarak kabul edilmektedir ve pek çok stili vardır. Kapalı veya açık alanlarda farklı biçimlerde ve farklı aralıklarda basamaklar ve tutamaçlar bulunduran yapay bir duvara tırmanma şekli spor yapay duvar tırmanışı olarak adlandırılır. Bu yapay platform genellikle 6 metre ile 15 metre arasında boyutlarda yapılmakta olup, tırmanma duvarı malzemeleri kayaya benzer görünümde veya rengarenk tasarımlarda yapılabilmektedir. Denge, güç, kontrol yetkinliği, dayanıklılık fiziksel ve zihinsel antrenman gerektiren ve alt dallar arasında adrenalini en çok arttıran sporlardan birisi olan kaya tırmanışı, doğal kayalıklara tırmanarak gerçekleştirilir. Teknik bilgi ve profesyonelliğe oldukça fazla ihtiyaç duyulan buz tırmanışı alt dalında yükselen eğimli buzullara tırmanma gerçekleştirilir. Ayrıca yardımcı ip kullanılarak yapılan uzun duvar tırmanışı da bu sporun alt dallarından birisidir. Tırmanma esnasında özgürlüğü tüm hücreleri ile hisseden maceracı sporcular, fiziksel olarak mutlu olmalarının yanı sıra ruhen de mutlu olmakta ve dinlenmektedirler. Tırmanma sporu esnasında gerek emniyet amaçlı gerekse spora bir araç olarak çeşitli ekipmanlara ihtiyaç duyulmaktadır. Her anını keyifle yaşamak isteyen kişiler spor öncesinde tırmanış malzemelerini doğru seçmeliler ve bu malzemeleri seçerken özenli olmalılardır. Dağ tırmanışı yapacak kişinin trekking batonu çeşitleri ve özelliklerini bilmesi veya trekking batonu ışığı ekipmanına ihtiyaç duyup duymayacağını öngörmesi gerekmektedir. Bazı ekipmanlar tırmanışın çeşidine özel seçilirken, bazı ekipmanlar da hemen hemen her tırmanış çeşidi için kullanılmaktadır. Perlon bant oldukça dayanıklı, dayanıklı olduğu kadar da ekonomik tırmanış malzemelerindendir ve her tırmanış çeşidi için kullanımına başvurulabilir. Emniyet kemeri yapmak veya istasyon kemeri kurmak için olmazsa olmazınız perlon bantlar olabilir ve bu bantlar tırmanış esnasında birçok noktada yardımcınız olabilirler.
Tırmanış Sporunun Alt Dalları ve Kullanılan Tırmanış Malzemeleri
Kuşkusuz iyi bir tırmanışın baş aktörleri elleriniz ve ayaklarınız olacaktır. Ancak sizi olası risklerden koruyarak emniyetinizi sağlaması için ve sporunuzu gerçekleştirebilmeniz için bazı tırmanış malzemelerine ihtiyaç duyabilirsiniz. Eğer kaya, dağ tırmanışı gibi dağ ile ilgili bir spor yapacaksanız tırmanış malzemelerine ek olarak; harita, pusula, güneş gözlüğü, her ihtimale karşılık ilk yardım çantası, kafa feneri, el feneri, kolay ateş yakma malzemeleri, yedek kıyafetler, kesici bir alet ve su geçirmez kapta kibritleri mutlaka standart olarak yanınızda bulundurmalısınız. Dağcılık yardımcı ip olmadan yapılmaması gereken bir spordur. Buz tırmanışı, yapay duvar tırmanışı, lider tırmanış, serbest tırmanış, kaya tırmanışı, dağ tırmanışı gibi çeşit çeşit alt dala sahip tırmanış sporu haliyle çeşit çeşit tırmanış malzemesine sahiptir. Dağcılık için gerekli temel malzemelere ek olarak tırmanış çeşidinize özel alet ve ekipmana spor öncesi sahip olmanız gerekmektedir. Örneğin alpin buz ve şelale buzu olmak üzere iki farklı açısal eğimli zeminde gerçekleştirilen buz tırmanışı için buza tutunmayı sağlayan kramponların kullanılması şarttır. Ayrıca buz tırmanışında, standart yürüyüş kazmaları yerine buzun içerisinde en az 1 cm derinliğe girebilecek özel buz kazmalarının kullanılması gerekmektedir. Bu sayede gerekli dayanıklılık sağlanabilmektedir. Can güvenliğiniz için buz tırmanışında perlon bant çeşitleri, kask, dizlik, ipler, emniyet kemeri, express setleri, iniş setleri, buz vidaları ve benzeri ürünleri mutlaka yanınızda bulundurmalısınız. Tırmanış sporunun alt dallara ayrılmasına ek olarak, spor dalları da tekniklerine göre farklılık gösterebilmektedir. Tırmanış malzemesinin, sporun bir parçası olduğu tırmanma teknikleri bulunmaktadır. Bu tekniklerden birisi lider tırmanış tekniği olup, bu teknik genellikle yarışmalarda veya kaya tırmanışında kullanılır. Sporcu, yükseldikçe rotada bulunan ara emniyet malzemesini yerine yerleştirir. Bu emniyet malzemesi boltlar express olarak bilinmektedir ve sporcu başlangıçta beline taktığı emniyet malzemesini bu boltlara express ekipmanının ucuna takar. Tırmanış yaparken her türlü risk hesaplanmalı, öngörülemeyen sebeplerle gece spor yapılan alanda kalınacağı düşünülerek ağırlığı artırmadan ekipman temini yapılmalıdır. Gece için fener, uyku tulumu, yön bulmayı kolaylaştırma amaçlı gps, kış ayları için çığ sondası gibi ekipmanlar el altında bulundurulmalıdır. Benzinli cep sobası, soğuk hava koşullarına karşı dayanıklılığınızı artıracak tırmanış malzemelerinden birisidir. Güvenliğinizi artırmak için dizlik ve dirseklik setleri de tırmanış malzemeleri arasında bulabileceğiniz ürünlerdir. Tırmanmanın ardından gelen inme aktivitesi için de ihtiyaç duyacağınız bazı ürünler vardır. Bu ürünler arasında bulunan sekizli iniş aleti kullanmanız gereken ürünlerden birisidir. Sekizli iniş malzemesi inişte ve emniyet almak için kullanılmaktadır. Bu malzemenin seçiminde kırılma kuvveti dikkate alınmalıdır.
Popüler Dağ Tırmanışında Konforunuzu Sağlayacak Tırmanış Malzemeleri
Tırmanışçıların adeta üçüncü ayağı olan ve çok tercih edilen bir başka tırmanma malzemesi trekking batonu ürünüdür. Uzunluklarının ayarlanması, sap tasarımı ve kullanım kolaylığı, darbe emici sistemin varlığı ve bilek perlonu gibi faktörler modelleri ve dolayısı ile fiyatları arasında çeşitlilik bulunmasına sebep olur. Baton modellerinde vidalı, push – pin ve dıştan kilitlemeli olarak üç ayrı uzunluk ayarlama modeli bulunmaktadır. Push – pin yani bastırmalı pin sistemlerde uzunluk yürüyüş batonunda bulunan basit bir düğmeden ayarlanabilir. Adından da anlaşılacağı üzere pime bastırılarak uzunluk ayarlanır ve istenilen ayarın hizasında bulunan deliğe pim oturtulur. Diğer sistemlerden birisi dıştan kilitleme sistemidir ve bu sistemde pin değil mandal bulunur. Bu model yürüyüş batonlarında uzunluk ayarı daha hassas olarak yapılabilmektedir. Dış tarafa uzanan mandal açılarak baton boyu istenildiği gibi ayarlanır ve mandal kapatılıp kilitlenerek işlem tamamlanır. Bu sistem plaj şemsiyelerinin sistemi ile aynı mantığa sahiptir. Son olarak uzunluk ayarlama sistemi vida ile sıkıştırmadır. Bu sistemde mevcut sıkılmış vida genişletilerek yürüyüş batonunun boyu istenilen ayara getirilir ve vida tekrar sıkılır. Bu değişkenlikler yürüyüş batonlarının fiyatlarını etkilemektedir. Fiyatı etkileyen diğer bir özellik batonda amortisör bulunup bulunmamasıdır. Amortisörlü, yani darbe emici sistemi mevcut olan batonlar yürürken zeminden gelen darbeleri azaltarak kolay, konforlu bir yürüyüşe olanak sağlayabilir. Bu darbe emen sistem istendiği takdirde devre dışı da bırakılabilir. Bilek perlonunda ise iki farklı model mevcuttur. Bunlardan birisi sadece ipli model iken diğeri uzunluğu ayarlanabilen kayışlı modellerdir. Ayarlanabilen kayışlı saplara sahip batonlar, itiş kuvvetini artırmaya ve sporcunun yorgunluğunu azaltmaya yardımcı olur. Bu sebeple de kayışlı saplara sahip trekking batonu modelleri zor koşullara sahip arazilerde tercih sebebi olurlar. Sap kısmının tasarımı da batonlar arası model farklılığına ve doğal olarak fiyat farklılığına sebep olabilir. Dağ tırmanışlarında kamp baltası gibi malzemeler de oldukça önemli ve ihtiyaç duyulan malzemelerdendir. Baltalar kaya tırmanışını seçen sporcular tarafından da ilgi gören tırmanış malzemelerindendir. İşlevselliği oldukça fazla olan karabinalar, tırmanış sporu için olmazsa olmaz malzemeler arasındadır. Emniyet zincirinde önemli bir yer tutan karabinalar düşmeyi önleyici malzemelerdir. Çeşitlerine göre taşıma kapasitesi farklılık gösterse de dağcılar ve kampçılar tarafından ağırlıklı olarak 400 – 450 kg aralığında vidalı karabinalar tercih edilmektedir. Karabinaların kapandığında güvenli ve sağlam bir halka, açıldığında ise kanca olması ve kazara açılmasının mümkün olmaması tercih edilme sebepleri arasındadır. Karabinalar sırt çantanıza kaybolmasını istemediğiniz anahtar ve benzeri ürünleri asmanız için de ideal malzemelerdir. Tırmanış sporları için her zaman en çok dikkat etmeniz gereken başlamadan önce gerekli tüm tedbirleri almanız ve ardından endişesiz bir şekilde heyecanla sporunuzu gerçekleştirmenizdir.
Yeni Başlayanlar için Her Tırmanışa Uygun Tırmanış Malzemeleri Çeşitleri
Tırmanış malzemeleri spora göre spesifik özelliklerde modellerde olabildiği gibi, standart her dağcıya, her tırmanışa uygun modellerde de olabilir. İşlevsel perlon bantlar ister tırmanış yapın ister dağcılık el altında bulunması gereken malzemelerden birisidir. Perlonband 20mm 18 mm, 10 mm gibi farklı kalınlıklarda bulabileceğiniz bir üründür. Perlon adı ile bilinen bantların alımında teknik özelliklerine bakılmalı, kalınlığı, uzunluğu, dayanıklılığı konularında bilgiler edinilmeli ve amaca uygun olup olmadığı kontrol edilmelidir. Oldukça geniş bir ürün yelpazesine sahip olan bu bantlar arasından amacınıza en uygun bandı seçmeniz kolay olacaktır. Tırmanış malzemeleri genel olarak kask, tırmanış emniyet kemerleri, deri emniyet eldiveni, tırmanış ipleri ve yardımcı ipler, askı malzemeleri, takozlar, takoz temizleme çubukları, tırmanış ayakkabısı, tebeşir tozu ve benzeri malzemelerdir. 6 mm, 10 mm, 8 mm yardımcı ip şeklinde kalınlıkları ile seçilen tırmanış ipleri normal iplerden farklı olarak tasarlanmaktadırlar. Tırmanış ipleri Ana ipler ve yardımcı ipler olarak iki kategoride ele alınmakta olup, ana ipler dinamik ve statik, yardımcı ipler de perlon ve pürsik ipler olarak alt gruplara ayrılmaktadır. Dinamik ipler esneyebilir şekilde ve düşme gibi durumlarda dayanıklı olacak şekilde tasarlanmış iplerdir ve genellikle %6- %7 oranında esneme payı ile üretilirler. Dinamik ipler; ikiz ipler, yarım ipler, tam ipler olarak 3 grupta üretime sunulur. İkiz ipler en ince ip grubudur ve tek başlarına lider düşüşü kaldıramazlar. İniş esnasında ipler uç uca eklenebilir ve daha uzun inişler yapılabilir. Tırmanış esnasında iki ipin aynı anda kullanılması gerekmektedir. Yarım ipler dolambaçlı ve uzun rotalar için ideal ip grubudur. İki ip, bu grupta şart olmadığı gibi, güvenliği arttırır ve acil durumlarda oldukça faydalıdır. En büyük avantajı, iniş esnasında iplerin birbirine eklenmesiyle tek seferde görece daha uzun inişler yapılabilmesidir. Ancak lider tırmanışlarda kullanımı hem iki iple emniyette olmak hem de lider tırmanışta tek ip olarak kullanılması ipteki esneme miktarını düşürdüğü için dezavantajlıdır. Bu durum, tırmanış esnasında sırtlandığınız yükün artmasına sebep olabilir. En fazla kalınlığa sahip olan tam ipler, tek başlarına lider düşüşü kaldırabilecek şekilde dizayn edilmişlerdir. Hangi tırmanış sporuna ilgi duyarsanız duyun, ihtiyaç duyduğunuz tırmanma malzemelerini, çeşitleri ve fiyatlarını incelemek için ürünlere göz atabilirsiniz.
Tırmanış Malzemelerinin Seçiminde Dikkat Edilmesi Gerekenler
Yerçekimine karşı savaş halinde olduğunuz ve adrenalinin zirvesinde dolaştığınız tırmanış sporlarında en çok dikkat etmeniz gereken ne kadar heyecanlı olursa olsun önce emniyetinizi sağladığınıza emin olmak olmalıdır. Hangi tırmanış dalını seçerseniz seçin güvenliğiniz için temin etmeniz gereken asgari tırmanış malzemeleri bulunmaktadır. Yürüyüş batonu, emniyet kemerleri, çok amaçlı karabinalar, çeşitli perlon bantlar, tırmanış ipleri, yardımcı ipler, harness olmazsa olmaz tırmanış malzemeleri listenizde bulunmalıdır. Bu malzemelerin seçimini yaparken tırmanışınızın iç mekânda ya da dış mekânda olup olmamasından, tırmanış çeşidine kadar her faktör malzemede istediğiniz özellikleri değiştirecektir. Bu sebeple sadece tırmanış ipi değil, iç mekân tırmanış ipi veya dış mekân tırmanış ipi olarak temin etmeli, satın aldığınızda da bu ürünleri karıştırmamalısınız. Aksi takdirde spor güvenliğiniz tehlike altına girebilir. Aynı şekilde trekking batonu özellikleri zemine göre ve işlevselliğine göre değişmektedir. Trekking batonu fiyatları sahip olduğu özelliklere ya da ölçülerine göre değişmektedir. Trekking batonu ölçüleri batonu kullanacak olan sporcunun boy ölçülerine göre seçilmektedir. Baton modelleri arasında boyu belli aralıklarda ayarlanabilen teleskobik batonlar da bulunmaktadır. Örneğin teleskobik bir trekking batonu 40 cm ile 110 cm arasında değişkenlik gösterebilir. Seçtiğiniz materyallerin boy ve kalınlık özelliklerinin dışında ağırlıklarına da dikkat etmelisiniz. Malzemelerinizin mümkün mertebede hafif olması, dik pozisyonda ilerlerken yerçekimine karşı avantajını artırır. Ekipman seçiminde hafiflik kadar, seçilen ürünlerin vücut ölçülerinize uyum sağlamasına dikkat etmelisiniz ve hareketlerinizin kısıtlanmasına müsaade etmemelisiniz. Buz tırmanışı gibi özel platformlarda kullanılacak kramponlar haricinde ayakkabı seçiminde özel kaymayan tabanlı ayakkabıların tercih edilmesi tavsiye edilir. Ani yağışlar zemini kayganlaştırarak tırmanışınızı zorlu bir hale sokabileceği için ve güvenliğinizi tehlikeye düşürebileceği için ayakkabı seçimine dikkat etmelisiniz. Alet edevat seçimi haricinde kıyafet seçimi özen göstermeniz gereken bir başka malzemedir. Aşırı terleme ya da üşüme durumları tırmanış sporunuzu olumsuz etkileyebileceği için kıyafet seçiminizi mevsime uygun ve nefes alabilen kumaşlardan tercih etmelisiniz. Doğru ve yeterli ekipman seçilmesi güvenli, rahat, eğlenceli bir tırmanış sporu için çok ciddi bir önem taşımaktadır.
Yapay Tırmanış için Tırmanış Malzemeleri
Tırmanış malzemeleri hem amaçlarına göre hem de materyal ve diğer faktörlere göre oldukça çeşitlilik gösterir. Yapay tırmanış sporu, İsveç tırmanma merdiveni olarak bilinen tırmanma merdivenlerinden, 15 metreye kadar uzanan yapay tırmanma platformlarına kadar çeşitlilik gösteren ekipmanlarda yapılabilir. İsveç tırmanma merdiveni genellikle okullarda başlangıç için kullanılan 10 – 15 basamaklı olan ve ahşap materyal kullanılarak yapılan tırmanış malzemeleridir. Oyun parklarından spor yarışlarına kadar geniş bir kullanım alanına sahip olan tırmanma duvarı çeşitli plakaların (genellikle malzemesi fiberglass olan) çelik konstrüksiyon veya alüminyum alt plakaya sabitlenmesi ile elde edilir. Renk renk ve çeşit çeşit tasarımları olan tırmanma duvarı tutamağı bazı modellerde oldukça sadedir ve kaya görünümüne sahiptir. Genellikle kapalı mekanlarda bulunan ve çocukların kullanımı için tasarlanan, renkli ve eğlenceli basamaklara sahip çocuk tırmanma platformları, çocuklar için çok önemlidir. Çocukların heyecanını arttıran, beden eğitimlerine ve becerilerine yarar sağlayan, motor becerilerini geliştirerek fiziksel ve ruhsal olarak çocukları geliştiren bu yapay tırmanış sporu platformu, yeni başlangıçlar için idealdir. Yapay duvar tırmanışında diğerleri gibi yürüyüş batonuna gerek olmasa da kask, dizlik, tırmanma ipi, tırmanma duvarı tutamak seti perlon bant ekipmanlarına ihtiyaç duyulmaktadır. Tırmanma duvarı fiyatları boyutlarına, platformda kullanılan malzemelere, tırmanma duvarı aparatları modellerine göre değişkenlik göstermektedir. Tırmanış malzemelerinin fiyatları ürün çeşidine modeline uzunluğuna, kalınlığına ve markalarına göre belirlenmektedir. Ürünlerin seçiminde fiyatlara ek olarak, ihtiyacınız olan özellikleri, dayanıklılığı ve güvenilirliği sorgulamaya dikkat etmelisiniz. İlginizi çeken tırmanış malzemeleri arasında bütçenize uygun ürünleri bulabilirsiniz.
4
