Abaküs
Abaküs ile sayı hesaplama gibi yapılabilecek birçok matematik işlemi bulunmaktadır. Ürünün nerelerde kullanılabileceği sorusundan önce abaküs nedir sorusunun sorulması ürünü tanımak açısından daha önemli olmaktadır. Erken çocukluk döneminin vazgeçilmez ürünlerinden bir tanesi olan abaküs, bu dönemde çocukların gelişimine oldukça önemli katkılarda bulunmaktadır. Çocuklar için özel olarak üretilmiş ve matematik dersi için kullanılan, kolay öğrenim sağlarken gelişimlerini destekleyen bir alettir. Abaküs, çarpma, bölme, toplama, çıkarma gibi matematiksel işlemlerin çocuklar tarafından kolayca yapılabilmesi ve bu işlemlerin akıllarında kalmasını sağlayan bir araç olarak tanımlanmaktadır. Bu sayede, toplama, çıkarma, çarpma ve bölme gibi temel matematik işlemlerini öğrenmek, çocuklar için daha eğlenceli hale gelir ve çocuklar bu işlemleri oynayarak, eğlenerek öğrenmiş olurlar. Kelime kökeni olarak Yunan kökenli bir kelime olan abaküsün iki anlamı bulunmaktadır. Bu anlamlardan bir tanesi çörkü, diğeri ise mihrap şeklinde olmaktadır. Yapısal olarak ise ürün, dikdörtgen ya da kare içinde alt alta yerleştirilmiş toplam 10 çubuk ve bu çubuklara geçirilen renkli boncuklardan oluşur. Bu boncuklara ise abaküs boncukları denir. Abaküs ahşap, plastik ve metal gibi çeşitli malzemeler kullanılarak elde edilebilir. Bu sayede ise abaküs çeşitlerine büyük boy, küçük boy olarak ve hatta ahşap, plastik olmak üzere dilediğiniz gibi birçok farklı biçimde ulaşabilirsiniz. Abaküsün üstünde bulunan boncuklar genellikle yan yana aynı renkte, alt alta ise farklı renkte olmaktadır. Abaküs kullanımı, günümüzde hesaplama gibi işlerinin tablet ya da cep telefonları tarzında teknolojik aletler ile yapılmasına karşın farklı malzemeden farklı farklı renk ve desenlerde, çocukların daha çok dikkatini çekecek tarzda gerçekleşmektedir ve bireyler için satışı uygun fiyatlarda olmaktadır. Abaküs günümüz koşulları için basit bir hesaplama aleti olsa da belirli bir yaşa kadar olan kullanımı, oldukça gerekli ve faydalıdır. Çünkü abaküs anasınıfı veya 1. sınıfa başlayan çocukların zeka gelişimi ve hafızasını güçlendirmek için çok önem taşır. Abaküsün hafızaya ve zeka gelişimine olumlu etkiler katmasının yapısal olarak birçok nedeni bulunmaktadır. Bu nedenlerden en önemlisi renkli ve akılda kalıcı boncuklara sahip olarak üretilen abaküslerdir. Abaküslerin boncukları genellikle; yeşil, sarı, kırmızı, mavi renklerden meydana gelir. Çünkü bu renkler, diğer renklere göre biraz daha dikkat çekicidir. Kullanım amacına göre de abaküsler kendi içinde çeşitlenmektedir. Bu çeşitlerden bir tanesi de Pan olarak bilinen abaküs çeşididir. Kelime anlamı olarak hesaplama tahtası anlamına gelen ürünün oldukça yaygın bir şekilde kullanımı gerçekleşmektedir.
Abaküs Hangi Amaçlar Doğrultusunda Kullanılmalıdır
Abaküs seti genel olarak tek bir parçadan oluşmuş olan dikdörtgen kenarlar içinde yan yana geçirilen 10 çubuk şeklinde hazırlanan bir ürün olarak kullanıcılara sunulmaktadır. 10 çubuğun her birinde 10 adet boncuk bulunur ve toplamda ürün, 100 tane boncuktan meydana gelmektedir. Aritmetik işlemler yapmak için hangi abaküs türü daha avantajlı olur diye düşünüldüğünde ise birbirinden farklı abaküs modelleri ile kişi ihtiyaçlarına uygun olarak birçok abaküs üretilmektedir. Bu sayede en doğru ürün tercihi kişinin istek ve beğenisine göre değişiklik göstermektedir. Matematik işlemleri için, en çok Çin abaküsünün avantajlı olduğu yorumcular ve bireyler tarafından söylenmektedir. Matematiğin temel kavramlarını daha rahat kavramak ve sayısal zekâyı daha iyi bir şekilde geliştirmeye yardım eden Çin abaküsü ile ders çalışan çocuklar, gözle görülür biçimde güçlü bir hafızayı sahip olur ve haliyle daha başarılı bir eğitim süreci geçirir. İcat edildiği zamandan itibaren farklı işler için kullanılan abaküsün en önemli çeşitlerinden bir tanesi Çin abaküsüdür. Bu abaküsler ilk dönemlerinde ticari ve matematiksel hesaplar yapılması için kullanılsa da günümüzde ilkokul ve gelişim çağında bulunan çocukların hesaplama yapmayı, sayısal zekâsını daha işlevli şekilde kullanmayı, hafızayı güçlendirmeyi, çeşitli işlemleri rahat ve kolaylıkla yapabilmesini sağlamak gibi birçok farklı işlevde kullanılmaktadır. Ülkemizde kullanılan ahşap abaküs ya da plastik abaküs de, matematiğin temel kavramlarını öğrenme konusunda faydalıdır. Her ne kadar farklı modellere sahip olsa da abaküs, hangi şekli ile olursa olsun, çocukların zekâsını kullanmasında ve gelişmelerinde etkilidir. Temel aritmetik gibi işlemlerini, en basit ve en kolay şekilde yapmayı yarayan, aynı zamanda bu işlemleri yaparken de çocukların zekâsını geliştirerek, hızlı ve pratik bir şekilde kullanmasına katkı, yarar sağlayan hesaplama aracıdır. Çocukların zekâ gelişimine katkı sağlamak için teknolojik hesaplama cihazlarından çok daha faydalıdır. Sonuç olarak çocukların sağlığı göz önüne alındığında, bilgiyi daha yavaş ama pekiştirerek öğrenmek tercih edilebilmektedir. Bu pekişmeyi sağlayan kriterler arasında renk kriteri de ön plana çıkmaktadır. Canlı renklerden oluşan renkli abaküsler sayı sayma, renklerin, şekillerin ve basit matematik işlemlerin öğrenilmesi için kullanılır. Abaküs ile yapabileceğiniz birçok farklı eğlenceli aktivite önerileri bulunmaktadır. Aynı zamanda bu ürünlerde toksik olmayan boyalar kullanılmıştır ve bu nedenle sağlığa zarar vermez. Gerekli Avrupa Birliği ve ABD oyuncak güvenlik standartlarına göre uygundur. Abaküs fiyatları, ahşap veya plastik, öğrenci için veya büyükler için olmasına göre değişkenlik gösterir fakat bu değişiklikler büyük farklar yaratmaz. Özet olarak bu ürünler, okul tarafından verilen okul kırtasiyesi listesinin bütçe dostu ürünleri arasında yer alır.
Abaküste Dört İşlem Nasıl Yapılır?
Genellikle büyük boy abaküs, sayı boncuğu, çubuklar ve fasulyeler gibi çocukların sayı sayması için gereken bütün kırtasiye malzemelerine kolay bir şekilde erişebilmek mümkündür. Erişiminin kolay olduğu bu ürünlerin kullanımı da aynı şekilde kolay bir şekilde gerçekleştirilebilmektedir. Fakat kullanımı basit olan bu ürünlerin kullanımından önce bir miktar bilgi sahibi olmak gerekmektedir. Örneğin 3 basamaklı sayılar abaküs ile işlem yapmadan önce basamak kavramını bilmeniz gerekmektedir. 4 basamaklı sayıları abaküste gösterme gibi kavramların öncelikli olarak öğrenilmesi gerekir. Çok basamaklı sayıların net bir şekilde gösterilebilmesi için abaküste de buna paralel olarak basamak kavramı vardır. Ancak birler basamağı, onlar basamağı isimleri yerine birler çubuğu, onlar çubuğu olarak farklı isimlendirilmektedir. Bu isimlendirmelere göre; en sağdan birinci çubuk birler çubuğu, ikinci çubuk onlar çubuğu, üçüncü çubuk yüzler çubuğu şeklinde sıralanır. Örneğin 315 gibi üç basamaklı sayı yazmak isteyen birisinin en sağdan başlayarak üç çubuğu da kullanması gerekir. Kullanım esnasında abaküsün yapısına bakacak olursak, sıyırma çubuğu ve her sütunda bu çubuğun altında yer alan 4’er boncuk görülmektedir. Yine her satırda ayırma çubuğunun üstünde yer alan 1’er de boncuk bulunmaktadır. Bütün bu özellikler abaküs üzerinde işlem yapılmasına olanak sağlayan özellikler olarak yer almaktadır. Bu sayede abaküs üzerinde 4 işlem gerçekleştirilir. İşlemleri yaparken ise dikkat edilmesi gereken birtakım kriterler bulunmaktadır. Öncelikle işlem yapmaya başlamadan ilk önce bütün boncukların ayırma çubuğundan uzak olduğundan emin olmak gerekmektedir. Çünkü bu şekilde abaküsün üzerinde sıfır yani bir başlangıç noktası bulunur. Abaküs hesaplama yöntemi ile işlem yapılmaya bu nokta bulunduktan sonra geçilmektedir. Örnek bir işlem olarak 54 ve 26 sayılarının toplamı verilebilmektedir. Bu işlemi yapabilmek için öncelikle boncukların ilk sırasından 6 adetini, ikinci sırasında olan 2’si sağ tarafa çekilir. Bu yapılan işlemden sonra sağ tarafta yer alan boncuklar sayılarak toplam sayı bulunabilmektedir. Bu gibi işlemler ile pratik yapılarak daha hızlı şekilde sonuçlara ulaşmak mümkün olmaktadır. Hafızanın yanında pratik zekayı da geliştiren ürünler, eğitim hayatının başı için oldukça avantajlı olmaktadır.
Abaküs Boyutları ve Modelleri
Abaküs büyük boy ya da abaküs ahşap gibi birçok model ve ürün hızlı, kolay bir biçimde bulunabilmektedir. Büyük boydan küçük boya veya ürünlerin yapılırken kullanılan malzeme çeşidine göre oldukça geniş ürün yelpazesine sahip olan abaküsler, ihtiyaç ve beğenilere göre seçilmektedir. Başlangıç olarak küçük boya sahip abaküsler kullanılması, oluşabilecek kafa karışıklığını önlemek açısından sıklıkla tercih edilmektedir. Bu nedenle başlangıç seviyesinde olan birinin kullandığı abaküs genel olarak küçük boylu olan modellerden seçilir. Devam eden kullanım esnasında temel abaküs kullanımı öğrenildikten sonra daha büyük ve karmaşık abaküs modelleri de tercih edilmektedir. Kişiler arasındaki kullanım amaçlarının farklılığı ve kişilerin abaküs kullanımını öğrenmesinden dolayı seçimler farklı olmaktadır. Ürün seçimlerinin farklı olmasının bir diğer nedeni ise abaküs üretimi esnasında kullanılan materyal farklılığından kaynaklanmaktadır. Örneğin daha dayanıklı bir ürün tercihi yapmak isteyenler ahşap gibi dayanıklı materyallerden üretilen abaküslere yönelmektedir. Fakat dayanıklılığı ikinci planda tutarak portatif bir kullanım elde etmek isteyenler yapısal olarak daha kırılgan ve hafif ürünleri tercih eder. Yapısal olarak hafif olan ürünlerin başında plastikten üretilmiş ürünler gelmektedir. Okula giden öğrencilerin birçoğunda bulunan plastik abaküs çeşitleri yoğun ilgi görmektedir. Bunun başlıca sebeplerinden bir tanesi çantaya konulan ürünün ekstra bir ağırlık yapmamasından kaynaklanmaktadır. Ek olarak ise sınıf ortamında oluşabilecek yaralanmaları minimum seviyeye düşürmek amaçlanmaktadır. Ahşap modeller ise daha çok ev içerisinde kullanım için uygundur. Yine de bu modelleri okul ortamında kullanmak da uzun ömürlü ve dayanıklı olması açısından tercih edilebilmektedir. Eğer ahşap ürünlerin taşınmasında zorluk yaşanıyor ise ürünü okulda bırakıp sene içerisinde devamlı olarak faydalanmak mantıklı bir seçim olarak göz önünde bulundurulmaktadır.
Abaküsün Faydaları
Birçok ürünün elde etmenin en kısa ve kolay yolu olan online alışveriş ile dilediğiniz abaküs çeşitleri ayağınıza gelmektedir. Bunlar; metal, ahşap, renkli, büyük boy, küçük boy, gibi çocuklarınızın sağlığına olumsuz etki etmeyecek ürünler olup, çocuğunuzun gelişimine katkı sağlayan ve aynı zamanda bütçenize uygun abaküs çeşitleridir. Aynı zamanda sadece okula giden çocuklar için değil, okul öncesi çocuklar için de oldukça faydalı bir araçtır. Bunun en büyük sebeplerinden bir tanesi üründe canlı renklerin bulunması ve bu nedenle güvenilir olmasıdır. Abaküs faydaları arasında aritmetik zekâyı güçlendirmek gibi de pek çok avantajlı özellik bulunmaktadır. Abaküs kullanımı sonunda hedeflenen durum, tam olarak sayısal işlemleri zihinden hayal ederek kolayca ve hızlıca çözümleyebilen, hem yaratıcılık ile ilgili beynin sağ lobunu hem de beynin sol lobunu aynı oranda kullanabilen kendisini ve çevresini doğru biçimde algılayıp anlamlandırabilen bireyler yetiştirmektir. Çoklu zekâya dayalı sistem olan “mental aritmetik”, abaküs kullanımına dayanmaktadır. Abaküs, okul çağındaki birçok çocuğun çekinerek yaklaştığı matematiği çocuklara sevdirirken hem öğretecek hem de sıkılmadan matematiğe devam etmelerini sağlayacaktır. Ürünün aynı zamanda dikkat eksikliği gibi sorunlara da çare olduğu gözlenmiştir. Abaküs özellikle 4 - 12 yaş aralığındaki çocuklarda mental gelişim sürecine uyumlu olarak, oyun oynama ve buna bağlı olarak hafızada kalıcı şekilde kalacak aritmetik işlemler ile mental işlemler yapma ve bunları unutmama gücüne sahip olma kazanımı kazandırır. Bu kazanımı sağlarken de bilimsel araştırmalara dayanır. Parmak uçlarında, doğrudan sağ ve sol lob beyne giden sinir uçları yer alır. Buna bağlı olarak boncuklara sayıları ekleyip çıkartırken beyin de bir yandan uyarılır ve bir yandan da abaküs görsel hafızaya dönüşerek algılanır, göz önünde canlanır, hayal edilir ve bir diğer yandan da işlemi gerçekleştirebilmek için kullanılan birkaç formül kişi tarafından düşünülür. Bu çok yönlü faaliyet, kişinin beyindeki sağ ve sol loblar arasında kurduğu SİNAP bağlantısını oluşturur ve bu sayede sağ ve sol lobu daha kullanışlı ve daha uyumlu bir şekilde çalışmaya başlar. Egzersize devam ettikçe ise de beyin gelişimi bir süre daha devam eder.
Abaküs Özellikleri
Abaküs nasıl kullanılır? hemen hemen her çocuğun büyüklerine sorduğu standart sorular arasındadır. Mental aritmetik ile çocuklar, artık dört işlemi hızlı ve daha kolay bir şekilde yapabiliyor olmasının yanı sıra, gördüğü şeylere de vermiş olduğu tepki süresi azalmış bulunduğu için her derste yüksek derecede başarılı olabilmektedir. Her iki sağ ve sol lobu birden çok gelişmiş olan çocuklarda derslerinde başarılı olmaya başlar ve bu da kişi için özgüveni getirir. Öğrenci gördüğü, baktığı, duyduğu her şeye daha hızlı tepki vermeye başladığı için okuduğu veya duyduğu her şeyi daha hızlı anlar. Bu sayede de bilinçli ve yüksek kapasiteli bir birey ortaya çıkmış olur. Abaküs özellikleri arasında, öğrencilerin hızının ve hatasızlığının artmasının yanı sıra, hafızalarını da ciddi şekilde güçlendirdiği gözükmektedir. Yazma becerisi, dayanıklılık, hızlı cevap verme, mantık ve keşfetmeye dayalı odaklanma ile yoğunlaşma gibi anlama ve hayal kurma becerileri de gelişerek genel olarak öğrenme yeteneklerinin artması ve böylelikle de tüm ilgilendiği konularda da gelişmesine imkân tanınır. Bu sistem, beyni hızlı bir biçimde geliştirirken bireye ait olan bazı özellikler sayesinde görsel hafıza en üst kademeye taşınabilmektedir. Bu sistemin çıkış noktası olarak kullanılan Japon abaküsünün çıktığı ülke adından da anlaşıldığı gibi Japonya’dır. Uzun yıllardır kullanılmış bu sistemin bir diğer faydaları da yıllar geçtikçe keşfedilmiştir. Bütün dünyada yayılmış, günümüzde ise mental aritmetik olarak da bilinen bu uygulama, bireylerin en temel biçimde aritmetik işlemlerini hızlı ve doğru şekilde yapmasını sağlayan, zihinsel erişimlerini arttıran aritmetik öğretim yöntemi olmuştur. Mental aritmetik, sayıları, işlemleri tanıma ve aritmetik ile ilgili şeyleri hatırlama, işlem sonuçlarının hızlı, kısa süreli hafızada tutulması ve bunların zihinsel olarak da manipüle edilmesi için birçok bilimsel işin bir arada kullanılmasını gerektirir. Mental abaküs eğitimi, sayıların belirtilmesini kolaylaştırmakta ve öğrencilerin matematiğe olan merakını arttırırken hafızayı, isteği, yaratıcılığı ve konsantrasyonu da geliştirmektedir. Özellikle mental aritmetiğin konsantrasyonu çokça arttırıcı etkisini parmakların dört işlem amacı ile kullanılmasının sağ beyni de aktif hale getirmesiyle açıklar.
