Güç Kaynağı
Güç kaynağı, elektrik kesintilerinde devreye girerek, kullanılan cihazlarda aksama yaşanmadan sistemin çalışmaya devam etmesini sağlar. Bu ürünlerin kesintilerin büyük sorunlara yol açtığı alanlarda kullanımları zorunu hale gelmektedir. Farklı türleri vardır. UPS güç kaynağı en bilinenleridir. Ayrıca UPS'lerin yüksek fiyatlı ve geniş özelliğe sahip elektronik cihazları koruma görevi de bulunmaktadır. Pek çok farklı sektör ve hatta evlerde kullanılabilen UPS'ler; güçleri, boyutları ve özelliklerine göre çeşitlendirilmektedir. Genel olarak beklenmedik anda oluşan güç kesintileri; ciddi iş ve veri kayıplarına, yaralanmalara ve ölümlere neden olabilmektedir. Bu nedenle U veri merkezlerini, bilgisayarları, telekomünikasyon ekipmanlarını veya diğer donanımları korumak için kesintisiz güç kaynağı kullanılmaktadır. Siz de ihtiyacınız doğrultusunda bu ürünler arasından size uygun olanları seçebilirsiniz. Benzer ürünlere çevre birimleri sayfamızdan ulaşabilirsiniz.
UPS Güç Kaynağı Nedir?
Uninterruptible Power Supply kelimesinin kısaltılmasıyla oluşan UPS, Türkçeye kesintisiz güç kaynağı olarak çevrilmektedir. Şebeke veya birincil güç kaynağı kesildiği zaman, acil durum güç akışını sağlayan cihazlardır. Kesintisiz güç kaynakları, hem enerji kesintileri esnasında enerji üretimi gerçekleştirerek sistem devamlılığını sağlar hem de şebekede meydana gelebilecek olan yükselme, çöküntü, ani değişiklik ve gerilim dalgalanmaları gibi harmoniklere karşı sistemi korumaktadır. Buna göre güç kaynağı cihazlarının birincil görevi, enerji kesintisi anında bünyesinde depo ettiği enerjiyi belirli bir süre boyunca sisteme aktararak özellikle acil olan işlemlerin tamamlanması için kullanıcılara zaman sağlamaktır. İkincil görevi ise çeşitli şebeke sorunlarını düzeltmeye yardımcı olmaktır. Buna göre sürekli aşırı gerilim, gerilim yükselmesi, giriş geriliminde yaşanan anlık veya sürekli azalma, şebeke kararsızlığı, gerilim düşmesi, hat bozulması gibi arızalar güç kaynağı ürünleri tarafından düzeltilmeye çalışılan sorunlar arasındadır. Olumsuz şebeke koşullarında sistemi korumayı amaçlayan UPS kesintisiz güç kaynağı, şebeke de yaşanan anormal durumları düzeltip kullanıcıya kaliteli ve temiz bir enerji aktarımı yapmaktadır. Bunun yanı sıra güç kaynağı, elektrik şebekesinde oluşabilecek güç ve faz kayıplarında, belirsiz süreli kesintilerde, çarpık akım durumlarında ve yüksek veya düşük gerilim dalgalanmaları gibi anlarda devreye girerek cihazların zarar görmesine de engel olur. UPS'lerin elektrik enerjileri ile çalışan tüm sistemler için 2 temel faydası bulunmaktadır. Bunlardan ilki, sistem üzerinde oluşabilecek olan olumsuz şebeke durumlarına karşı koruma sağlamaktır. Diğeri ise elektrik kesintisi yaşandığı anda daha önceden depo edilmiş enerjinin belirli bir süre ile sisteme aktarılmasını sağlayarak, acil işlemlerin tamamlanması için gerekli süreyi yaratmaktır.
UPS ve Güç Kaynağı Çeşitleri Nelerdir?
UPS'ler yapılarına göre, statik ve dinamik olarak ikiye ayrılmaktadır. Ayrıca statik UPS'ler de kendi içinde; offline, online ve line interactive güç kaynağı olarak 3 farklı gruba ayrılır. Statik UPS çeşitlerinden olan online model, şebekede enerji yükü olsun ya da olmasın sürekli olarak evirici üzerinden yük alarak beslenir. Bu modelde şebeke enerji yüklü olduğu sürece hem evirici yardımı ile frekanstaki yük beslenir hem de UPS güç kaynağı aküsü şarj edilebilir. Eğer şebeke kesintisi yaşanır ise de aküden alınan enerji ile yük çalıştırılmaya devam edilir. Yükün bu şekilde beslenmesi esnasında akü veya şebeke farkı olmadan UPS çıkış gerilimlerinin kalitesi veya süresi etkilenmez. UPS güç kaynağı üreticileri, yeni model cihazlarının neredeyse tümünde online UPS mantığı ile üretim gerçekleştirmektedir. Ayrıca Online UPS sistemleri, dengesiz frekansın sorun olduğu, jeneratör-motor uygulaması gibi alanlarda da kullanılmaktadır. UPS üzerinde meydana gelen aşırı ısı, yük artışı ya da kısa devre gibi durumlarda statik anahtarlar sayesinde şebekeye kesintisiz güç aktarımı yapılır. Diğer güç kaynağı çeşitlerine göre özellikle enerji dönüşümleri (AC/DC/AC) sayesinde online sistemler daha fazla avantaj sağlamaktadır. Güç kaynağı çeşitlerinden bir diğeri ise Line-Interactive UPS modelleridir. Bu model, belirli sınırlar içerisinde bulunan bir şebeke gerilimi var ise bu gerilimi regüle etmek suretiyle çıkışını sağlar. Şebeke kesildiği zaman triac’lı veya röleli anahtarlar ile çıkışı UPS'e aktarır. Line-Interactive güç kaynağı modelleri hem şebeke konumunda çalışıp hem de aküleri şarj etme özelliğine sahiptir. Eğer şebekede çıkış regülasyonu 220 VAC'den yüksek veya düşük ise bu kısmı ekleyerek ya da azaltarak düzenler. Bu özellik sayesinde modelde güç kaybı daha az yaşanır. Şarj üniteleri offline modellere göre daha kapsamlı olmasına rağmen aküden çalışma süreleri kısa ve akü şarj süreleri daha uzundur. Yapıları gereği yüksek güçte üretilmeyen bu cihazlar, offline UPS'lerin kullanıldığı tüm alanlarda çalışabilir. Line-Interactive güç kaynağı modellerinin kullanıcıya sağladığı bazı avantajlar da bulunmaktadır. Buna göre bu cihazlar, güç sınırlarını aşmayan (2 kVA kadar) kapasitelerde ve az kullanıcıya sahip olan network sistemlerinde jeneratör yardımı olmadan çalışabilir. Ayrıca düşük kapasitesi olan otomasyon birimlerinde yük özelliklerine dikkat edildiği takdirde kullanılabilir. Çünkü bu birimler çok kısa süreli elektrik kesintilerinden bile etkilenebilmektedir. Bunların yanı sıra şebeke izolasyonuna gerek olmayan ve kesintiden etkilenmeyen düşük güçteki sistemleri beslemek için kullanılabilmeleri de avantajları arasındadır. Güç kaynağı alternatiflerinden sonuncusu offline modelidir. Bu model şebeke geriliminin belirli toleranslarda olduğu durumda yükü buraya bağlarken, tolerans dışına çıktığında ise kesintisiz güç kaynağı konumuna gelerek kısa süreli de olsa besleme yapabilir. Bu model ürünlerin kullanım amacı elektrik kesintilerinde cihazları çalıştırmak değil, kısa süreli de olsa durumu kontrol etme zamanı yaratabilmektir. Ayrıca offline güç kaynakları, gerilim dalgalanmaları ve sık elektrik kesintisi olan bölgelerde yeterince verimli şekilde çalışamaz.
UPS Güç Kaynağı Neden Kullanılmalıdır?
Genel olarak elektrik kesintilerinde devreye giren güç kaynağının kullanımını gerekli kılan özel durumlar bulunmaktadır. UPS güç kaynağı ne işe yarar sorusuna cevap verebilmek için, bu cihazların devreye girmelerine neden olan durumlar hakkında bilgi verilmelidir. Buna göre ilk olarak güç sorunları yaşanan durumlarda devreye girerek elektronik cihazların çalışmalarını sürdürmesini sağlar. Bu güç sorunlarından ilki spike adı verilen ve voltajlarda ani olarak meydana gelen gerilimlerdir. Bu gerilimler cihaza zarar vermenin yanı sıra sistemleri tamamen de çökertebilir. Genel olarak enerji iletim hatlarına veya uzak bir noktaya düşen yıldırımlar ile meydana gelen voltajdaki yüksek gerilim durumları, özellikle bilgisayarlı sistemlere bağlı ekipmanlar üzerinde, büyük zararlar meydana getirebilir. Spike oluşumuna yol açan bir diğer etken ise, şebeke veya elektronik yüklerin aniden açılıp kapanmasıdır. Tüm donanımların zarar görmesine neden olabilen bu durum geri dönülmesi imkansız zararlara yol açabilmektedir. Oluşan bu durum sonucunda meydana gelen arızalar bazen hemen anlaşılabildiği gibi bazı durumlarda da haftalar sonra ortaya çıkabilir. Yazıcı, terminal, data gibi elemanlara zarar vererek bilgi kayıplarına neden olabilen bu durumun önlenmesi için UPS güç kaynağı bilgisayar özel ürünleri kullanılabilir. Güç kaynağı kullanımı ile çözülebilen bir diğer sorun ise surge adı verilen kısa dönem voltaj artışlarıdır. Saniyenin 120'de 1'i kadar süren bu olaya bir periyottan uzun süren aşırı gerilimler adı verilmektedir. Büyük miktarda güç çeken hatta çalışan bir cihazın aniden kapatılması veya durması sonucunda meydana gelir. Şebekelerin büyük yükleri hatlar dışına konumlandırılması nedeni ile surge oluşabilir. Özellikle klima gibi yüksek güçte elektrik motorları bulunan ev aletleri çalıştırıldığında güç hatlarında fazladan harcama yapılır. Bu aletler belirli voltaj aralığındaki güçler ile çalıştırılmak için tasarlanmıştır. Eğer beklenilen dışında bir güç cihaza gelir ise tüm ev içi cihazlar zarara uğrayabilir. Bu zararları önlemek ya da önüne geçebilmek amacıyla ev için UPS güç kaynağı kullanımı önerilmektedir. Voltaj seviyelerindeki ani artış gibi düşüşlerde istenmeyen durumlar arasındadır. Sag adı verilen ani ve kısa voltaj düşüşleri en genel güç sorunları arasında yer almaktadır. Zayıf güç sistemleri, büyük yüklerin (asansör, kompresör, motor, vb.) ani başlatılmaları veya topraklama hatlarındaki hatalar gerilimde çöküntü yaşanmasının başlıca nedenleridir. Şebekeler, ekstra güç ihtiyacı durumunda çöküntü gerçekleştirerek sorunu ortadan kaldırmayı amaçlar. Klavye kilitlenmelerine ya da sistem çökmesine neden olabilen sag durumu tüm elektrik motorlarının ömrünü kısaltır. Bu durumun önüne geçebilmek için özellikle ofis ortamlarında UPS güç kaynağı 3 kVA modeli kullanılması uygun olabilir. Bunların yanı sıra teknikte EMI (Elektromanyetik Interferance) ve RFI (Radio Frequency Interferance) olarak bilinen elektriksel gürültü durumları da güç kaynağı kullanımını gerektirir. Gürültü yüksek frekans darbeleri için kullanılan bir terimdir. Özellikle radyo frekans gürültüsü oldukça tehlikeli sonuçlara neden olmaktadır. Elektriksel gürültüler; radyo vericileri, jeneratörler, yük anahtarlaması, endüstriyel ekipman ve şimşek çakması gibi pek çok sebepten meydana gelen kronik veya sürekli durumlardır. UPS güç kaynağı ile önlenebilen gürültü durumu, data dosyaları ve programlarda hatalara neden olabilir. Disk sürücülerinde ve donanımlar da hasara neden olan bir diğer enerji problemi ise brownout olarak adlandırılan ve saatlerce sürebilen düşük gerilim durumudur. Özellikle üst seviye akım isteği kapasiteyi aşar ise şebekeler tarafından yaratılan bu sorun UPS güç kaynağı 1500 Watt ürünü ile çözülebilir. Tüm bunların yanında güç kaynağı kullanımını zorunlu hale getiren ve şebeke gücünün tam olarak yitirilmesi anlamına gelen blackout olayı de bulunur. Bu olay saatler hatta aylarca sürebilen sıfır gerilim durumudur. Enerji dağıtım şebekelerine taşıyabileceklerinden fazla yük yüklendikçe sık olarak meydana gelir. Doğal afetler, kazalar ve topraklama hataları ile meydana gelebilen bu durumun sonuçları sistem çökmelerine kadar varabilir. Ani güç kesimi ile oluşan blackout, ön belleğin silinmesi hard-disk kayıtlarının kaybedilmesi gibi sorunlara da yol açabilir. Bu durumun önüne geçebilmek için özellikle bulunulan ortamdaki cihazların elektrik ihtiyaçları hesaplanarak 20 kW UPS güç kaynağı kullanılabilir.
UPS Güç Kaynağı Nerelerde Kullanılır?
Tüm dünya üzerinde elektrik kullanımını gittikçe artmaktadır. Bu durum özellikle hayati önemi olan ve sürekli çalışması gereken cihazlar için, gerekli olan enerji kaynaklarının yetersiz kalmasına neden olur. Günlük tüketilen elektriğin %95'den fazlasını sağlayan AC şebeke, alınan tüm önlemlere rağmen, günümüzdeki uygulamalar için kritik sorunlara yol açabilmektedir. Bu nedenle özellikle ani kapanması riskli olan cihaz ve sistemler için UPS kullanılmaktadır. AC şebekesi sürekli enerji ve alternatif gerilim gibi özellikler sağlamasına rağmen pratikte bunlar yeterli gelmemektedir. Şebeke üzerinde oluşan herhangi bir arıza tüketiciyi etkileyeceği için modern teknolojinin sağladığı Inform UPS güç kaynağı gibi ürünlerin kullanımı önerilmektedir. Endüstriyel uygulama alanlarında ve hayati önem taşıyan kuruluşlarda yaygınlaşan UPS kullanımlarının gerekli olduğu bazı alanlar bulunmaktadır. Buna göre bilgisayar desteğiyle üretim yapan birimlerde (tekstil, metal işleme, otomotiv, vb), bilgisayarlı otomasyon sistemlerinde, tıbbi cihazlar gibi ürünler kullanılan hastaneler de gereklidir. Ayrıca havaalanları, askeri radar sistemleri, hava ve kara trafik kontrol merkezleri, asansör ve elektronik kapı bulunan alanlar ile birlikte yazar kasa gibi ürünlerin kullanıldığı ticarethanelerde de güç kaynağı kullanımı önerilmektedir. Bunların yanında yayın ve haberleşme kuruluşları, aydınlatma sistemleri kullanılan yerler, ısıtma ve soğutma cihazlarının kullanımı zorunlu olan alanlar ve CNC tezgahları bulunan üretim alanları UPS kullanarak; hem sistemlerin çalışmasını sürdürülür kılabilir hem de meydana gelebilecek olan zararları engelleyebilir. Güç kaynağı sistemleri bu alanlardaki gereksinim nedeni ile ortaya çıkan statik düzenlerdir. Genel olarak bakıldığında UPS'ler, kişisel bilgisayar ya da bilgi işlem sistemlerinde bulunan dataların ani arızalar sonucu kaybolmasını engellemek ve elektronik cihazların bozulmaması için istenilen tüm alanlarda kullanılabilir.
Kesintisiz Güç Kaynağı Nasıl Çalışır?
UPS'ler birincil yani ana kaynakta algılanan güç kaybı durumlarında devreye girmek üzere tasarlanmış cihazlardır. Güç kaynakları, elektrik kesintisi durumunda devreye girerek, kaynağa bağlı cihazların birkaç dakika daha çalıştırılmasına olanak sağlar. Ancak bu süre cihazın güç vermesi gereken elektronik aletlerin sayısına ve yüküne göre değişebilir. Bu nedenle güç kaynağı seçimi yaparken gücü hesaplanarak uygun olanı tercih etmek gerekir. Bu doğrultuda özellikle evlerde kullanım için 1 ila 3 kVA arasındaki ürünlerin değerlendirilmesi önerilirken, birkaç bilgisayar bulunan ofis ortamları için 3 ila 20 kVA arasındaki ürünler seçilebilir. Bunların yanı sıra hastaneler ya da büyük üretim alanları için 20 kVA güç kaynağı ürünleri tercih edilmelidir. Burada cihaz sayısı ve yükü dikkate alınmalıdır. Kesintiler dışında güç kaynağını çalıştıran bazı durumlarda bulunur. Buna göre özellikle elektrik akım üzerinde yaşanan güç dalgalanmaları meydana geldiğinde cihaz devreye girerek bu duruma engel olur ve elektronik aletlerin zarar görmesinin önüne geçilebilir. Çalışma sistemleri jeneratörler ile benzer olmasına rağmen UPS'ler farklı bir amaca ve sisteme sahiptir. UPS çalışma prensibine göre öncelikle, doğrultucu sayesinde şebekeden gelen AC gerilimini DC gerilimine çevirir. Daha sonra yine doğrultucu tarafından hem ak için gereken DC gerilimini hem de evirici için gerekli olan enerjiyi sağlar. Bunların yanı sıra aynı zamanda akülerin şarj edilmesi işlevini de gerçekleştirir. Aküler sadece DC gerilimi ile şarj edilir. Doğrultucudan gelen DC gerilimi cihazların direkt olarak kullanımına uygun değildir. Çünkü genel olarak cihazlar AC ile çalışmaktadır. Bu noktada devreye UPS evirici sistemi girmektedir. Eviricilerin görevi, doğrultucudan sağlanan DC gerilimi ile istenen standartlara ve değerlere sahip frekansta AC gerilimi üretmektir. Ttec UPS güç kaynağı gibi bazı cihazlarda bulunan bypass anahtarı olarak isimlendirilen bir sistem bulunmaktadır. Bu sistem eviricilerde oluşan arıza durumunda kritik güçlerin beslenmesiz kalmasını engellemek için oluşturulmuştur. Evirici güç katında meydana gelen arızalarda gerilim, bypass kaynağına aktarılır. Bypass anahtarıyla kesintisiz güç kaynağı, kendine bağlı olan sistemlere şebekeye ait gerilimi doğrudan yansıtır. Daha çok online UPS modellerinde kullanılan bu anahtar, değerlerin sınır dışı hale gelmesi ya da şebeke geriliminin kesilmesiyle doğrultucunun çalışmasını durdurur. Bu durumda çevirici ile şarj edilmiş haldeki aküden çekilen DC gerilimi tekrardan AC gerilimine dönüştürülerek elektronik cihazlar tarafından kullanılabilir hale getirilir. Bu şekilde kesintisiz güç kaynağı bir süre daha çalışmaya devam eder. Güç kaynaklarının çalışma prensipleri doğrultusunda amaçları, kullanıcıların her koşulda ve durumda zarar görmesini engellemektir. Buna göre UPS güç kaynağı fiyatları belirlenirken sağladığı avantajlar ve kVA değerleri parametre olarak kullanılmaktadır. Siz de sayfamızdan ihtiyacınıza uygun tüm UPS cihazlarını ve özelliklerini inceleyerek kolayca siparişinizi oluşturabilirsiniz.
