Kaykay
Kaykay, ekstrem bir spor dalını yapmak için kullanılan spor aletinin adıdır. Kaykay 1970'lerin başında Amerika kıyılarında sörf yapan gençlerin rüzgarsız havalarda sörf yapamaması nedeniyle karada kaymak amaçlı buldukları bir spor aletidir. Sonrasında tüm dünyaya yayılarak, özellikle gençlerin ilgi gösterdiği bir spor dalı olmuş, amatörce ilgilenen bir sürü insan dışında profesyonel sporcuların da ilgi alanı haline gelmiştir. Kaykay Amerika başta olmak üzere Avrupa ülkeleri ile dünyanın pek çok ülkesinde rağbet gören bir spor dalı konumundadır. Bazı ülkelerde ise dönem dönem festivallerde gösteri amaçlı özel kaykay parkuru oluşturulup, gösteriler yapılmakta, aynı zamanda spor müsabakalarında kaykay parkur yarışları yapılabilmektedir. Bazı Avrupa ülkelerinde yaralanmalardan ötürü dönem dönem yasaklanan bir spor dalı olmasına rağmen, bu spor dalına ilgi sokakta yapılabilmesi nedeniyle her zaman fazlaca olmuştur. Bu aktivite için öncelikle spor aletleri tedarik edilmelidir. Bu aletlerin başında ise kullanışlı bir kaykay gelir. Ardından aktivite için uygun bir spor ayakkabısı edinmek gerekir. Kaykay için seçilen spor ayakkabısı tahta blok kısmı kavramalı, ayakkabının altı düz olmalı, eğim olmamalıdır. Kaykay için uygun ayakkabıda ayakkabının tabanı kolayca kayabilen bir yapıda değil, pütürlü olmalıdır. Sonrasında kaykay sporu için koruyucu ekipman edinilmelidir. Başa uygun bir kask, uygun diz, dirsek, bilek korumaları da düşmelerde ciddi yaralanmalar olmaması için takılması gereken koruyucu ekipmanlardandır. Pek çok alanda sürebileceğiniz kaykay seçenekleri ve çeşitli aksesuar modellerine kaykay aksesuarları sayfamızdan ulaşabilirsiniz.
Kaykay Hangi Parçalardan Oluşur?
Kaykay ana parçalarında tahta blok ve altında ilerlemeyi sağlayan tekerlekler bulunur. Ancak detaylıca bakıldığında tahta blok ve altındaki tekerleklerle birlikte tekerlekleri birbirine bağlayan dingiller, tekerleklerin dönmesinde etkin olan rulmanlar, dingilin tahta bloğa düzgünce bağlanmasını sağlayan farklı boylarda özel vidalar vardır. Kaykay tahtası sporcunun üzerinde ayakta rahatça durmasını sağlayan ana parçadır. Bu blok kaykayın sporcunun ayağından kayıp gitmesini önlemek amacıyla yapışkanlı, zımparalı bir yüzey oluşturularak yapılır. Bu tahtanın ana maddesi Amerika'da yetişen maple ağacıdır. Tahtadan kaykay modelleri ağacın plakalar halinde birleştirilmesi ile yapılır, aynı zamanda fiberglas, bambu, karbon katkısı ile blok güçlendirilir. Tahta genişliği kullanıcıya ve amacına göre farklı boyutlarda olmakla birlikte genellikle 19-20,5 cm olarak imal edilmektedir. Tekerlekler poliüretan malzemelerden üretilmekte olup, tekerlek sertliğini özel olarak belirleyen bir ölçüm, durometre adıyla bilinen bir ölçüm aletiyle yapılır. Tekerlekler büyük olarak seçilebildiği gibi, küçük tekerlekli olarak da üretilmektedir. Çapı büyük olan tekerlekler daha hızlı döner, küçük engellerden kolaylıkla aşabilir. Küçük tekerleklerse daha az eforla çabuk ivmelenir, ufak engellerden geçme durumu zayıftır, yer çekiminden az etkilenir, daha yavaştır. Ortalama tekerlek ölçüleri büyük olanlarda 65-90 mm, küçük olanlarda ise 48-55 mm aralığındadır. Tekerleklerin büyük ya da küçük seçilmesi sporcunun spor aletini kullanma yerine, amatör ya da profesyonel oluşuna göre değişir. Diğer bir kısım dingil kısmıdır. Dingil aslında neredeyse tüm tekerlekli yapılarda kullanılan bir parçadır. Kaykaya tekerlekleri iliştiren, tekerleklerle spor aletinin rahat bir şekilde dönmesini sağlayan kısımdır. Dingil kısmı metal olup, genellikle alüminyum alaşımdan üretilmektedir. Dingilde iki tekerin yerleşeceği metal uç kısımlar vardır. Tahtaya dingili bağlamak için dingilin ortasında özel büyük bir vida vardır. Dingilin alt kısmında bushing kısmı vardır, bu kısım tahta bloğa yastık görevi görür. Bushing kısmı ne kadar sertse kaykay o kadar sabit durur, ne kadar yumuşaksa sağa sola dönüşler o kadar kolay olur. Bu kısım, birkaç bağlı parçayla birlikte sağa sola dönüşleri sağlar. Dingilin ortasında yer alan somon sıkıştırılıp gevşetilerek sağa sola dönüş mekanizmasının kolaylığı ayarlanır. Kaykay tekerinin kolaylıkla hareket edebilmesi için rulmana ihtiyaç vardır. Bir kaykay tekerinde iç ve dış halkadan oluşan rulman yataklarının arasında dönen 2 adet rulman vardır. Böylece tekerin hareketinde içte sürtünmeden dolayı olacak yavaşlama, takılma gibi durumlar rulmanların hareketiyle ortadan kalkar. Rulmanlar özellikle yere yakın olan tekerleklerde kirlenmeden dolayı zamanlar toz ve kir tutar, işlevini yapamaz hale gelebilir, bu nedenle zaman zaman çıkarılıp temizlenmelidir. Spor aletini tamamlayan önemli parçalardan biri de vidalarla beraber kullanılan somonlardır. Kaykayın işler hale gelmesi için 8 adet somon ve vidanın doğru yerde takılı olması gerekmektedir.
Eğlenceli Vakit Geçirmeye Yarayan Kaykay Nasıl Kullanılır?
Kaykay sporu için kaliteli bir spor aleti edindikten sonra koruyucu ekipmanlar alınarak kask, dizlik, dirseklik, bileklik uygun şekilde takılmalıdır. Sonrasında bu spor için uygun yer bulunmalıdır. Daha çok beton ya da düz, kaymaya elverişli alanlar tercih edilmelidir. Kaykay parkları bu sporu yapmak için ideal yerlerdir. Eğer kaykay parkı varsa, oralar tercih edilmelidir. Kaykayın üzerinde düz bir şekilde durup, ayakları tahta bloğa iyi bir şekilde yerleştirmek önemlidir. Öncelikle tahta blok üzerinde dengeli durmak için alıştırma yapmak doğrudur. Ayaklar tahtanın kenarlarına paralel olarak yerleşmelidir. Genellikle de dingil vidaları ile aynı hizada olacak şekilde ayakların yerleştirilmesi uygundur. Sol ayak önde, arka ayak arkadaysa buna düzgün duruş adı verilir. Bu duruşta sağ ayak kaykayı itmek amaçlı kullanılır. Tam tersi sağ ayak önde, sol ayak arkadaysa bu kez itmek için sol ayak kullanılır. Buna da budala duruş adı verilir. Tekerleklerin hareketi ve kaykayın sağa sola hareketini kontrol edebilmek için tahta blok üzerinde sallanma hareketi yapmak gerekir. Daha sonra öndeki ayak tahta bloğun kenarlarına dik olacak şekilde yerleştirilip arka ayakla hafifçe hız kazanmak gerekir. Hız kazanılınca arka ayağı da spor aletinin kuyruk kısmına dingilin olduğu yere yavaşça yerleştirip dengeyi sağlamak gerekir. Dizleri hafifçe bükmek denge sağlamak için önemlidir. Arka ayakla itmek ilk başta start vermek için yapılan harekettir. Zamanla itme hareketi kaykay üzerinde devam ettiğinden, bu duruşu sürekli hale getirmemek uygun olanıdır. Hızlandıktan sonra arka ayağı diğer ayakla paralel hale getirip sağa sola dönüş hareketleri denenir. Yine dizleri bükerek dengeyi sağlamaya yardım etmek lazımdır. Sağa dönmek için ağırlığı öne vermek, sola dönmek için ise ayak bileklerini geri döndürmek gerekir. Eğer dönüşler çok zorluyorsa dingilin ortasındaki büyük vidayı gevşeterek dönüşün kolaylaşması sağlanabilir. Ancak çok gevşetmek de dönerken vücut dengesinin sağlanmasını zorlaştırabilir. Durma hareketi için, arka ayağı hafifçe yere sürtmek, momentumu düşürmek için kullanmak gerekir. Öndeki ayağın mutlaka tahtanın üzerinde bulunması önemlidir. Ayrıca hızlı gidiliyorsa, arka ayak birden yere konmamalı, sadece yumuşak sürtünme hareketi ile yavaşlama yapılıp, daha sonra yere ayak konmalıdır. Başka bir yavaşlama hareketi de arka ayak üzerine ağırlığın verilerek spor aletinin yavaşlatılmasıdır. Bazı kaykaylarda arkada fren pedleri vardır. Yavaşlamak için eğer varsa fren pedi de kullanılabilir. Genellikle arka ayakta yavaşlarken topuğu yere sürterek yavaşlama da yaygın kullanılan bir harekettir. Kaykayı sürmeye alışan sporcu kendini yeterince geliştirdiğinde, tahta blok üzerinde iken ayaklarının yerlerini değiştirmeyi deneyebilir. Bu şekilde farklı stil hareketleri yapmak mümkün hale gelir. İlave olarak amatörler için en önemli tüyolardan biri, kaykayı kontrol edemeyen sürücünün spor aletinden düzgün bir şekilde atlaması davranışıdır. Eğer spor aleti hızlı ve kontrolünü kaybettiğiniz bir konumda ise üzerinden düzgün şekilde atlamak en iyi çözümdür.
Kaykayda Stil Hareketleri Nelerdir?
Kaykay süren amatörler belli bir süre sonra bu spora özgü stil hareketleri yapmayı öğrenirler. Bunlardan ilki ollie hareketidir. Kaykay modeli üzerinde ayak hareketlerini ayarlayarak spor aletini tamamen belli bir mesafede yukarı kaldırarak güvenli şekilde yere inme hareketine ollie hareketi denir. Bir diğeri, pop show it hareketidir. Ollie yaptıktan sonra kaykayın 180 derece havada dönüp ayak hareketleriyle tekrar yere paralel hale getirilmesi ile yapılır. Başka bir hareket, klikflip hareketidir. Bu da bir önceki harekette spor aletinin 180 derece dönmesine birkaç hareket daha eklenerek yere döndürülmesi şeklindedir. Ancak oldukça zordur ve çalışılması gerekir. Bir diğeri grind hareketidir. Bunun için 30 cm den daha yüksekte duran bir ray gereklidir. Ollie hareketi ile rayın üzerine zıplanır, yay üzerine dingiller gelecek şekilde tahta blok üzerinde dengeli durulur, burada da ollie hareketi yapılır. Bu harekette dingiller rayın üzerinde ise grind hareketi, eğer tahta blok rayın üzerinden yan yan gidiyorsa buna board-slide hareketi denir. Eğimli alanlarda yapılan drop in hareketinde ise kaykayın ön kısmı yere en yakın hale getirilip, arka ayakları uygun şekilde bükerek, omuzlar spor aletine paralel olacak şekilde rampa aşağı gitme hareketidir. Bu harekette spor aleti hızlanacağı için denge sağlamak, gerektiğinde yavaşlama manevraları yapmak önemlidir. Bu spor ile uğraşan sporcular için drop in hareketi ile gidilen parkurlar, hatta parkur yarışmaları yapılmaktadır. Bu sporda stil hareketleri yapılırken her iki ayağın birbirine belli mesafelerde olması denge açısından son derece önemlidir. Bunların haricinde bir de aerial adı verilen havada spor aletini kullanılarak yapılan hareketler vardır. Bu hareket de profesyonel sporcular tarafından yapılan, spor aleti ile sporcunun temasının hiç kesilmediği, kaykayın ayaklar veya eller tarafından kavrandığı havada süzülme şeklinde yapılan hareketlerdir. Aerial hareketinde sporcu kendine özgü stil hareketlerini havada süzülerek yapabilir. Bu stil hareketler profesyonel sporcular tarafından bulunmuş ve isimlendirilmiş olup, sonrasında bu sporun literatürüne dahil olmuş, dünya genelinde spor kültürüne katkı sağlamış hareketlerdir.
Kaykay Çeşitleri Nelerdir, Seçimi Nasıl Yapılır?
Kaykay çeşitleri kullanacak kişiye, kullanım yerine, amacına göre çok farklı modellere ayrılır. Kaykay alırken öncelikle amatör iseniz, ön araştırma yapmak gereklidir. Spor aletini kimin kullanacağı önemlidir. Çocuklar için yapılan seçimde tahta bloğun en kısmı 20 cm üzeri olan ürünler tercih edilebilir. 4 tekerlekli kaykay en yaygın olarak tercih edilen ürün modelidir. Standart model dışında çocuklar için sadece iki tekerlekli, ön arka ayrı hareket edebilen, 75-100 kg'a kadar ağırlık taşıyan çocuk kaykay modelleri de vardır. Çocuklar tarafından eğlenceli bulunduğu için, tekerlekleri ışıklı kaykay modelleri tercih edilebilir. Bu modellerin tekerleklerine LED'ler yerleştirilmiştir. Böylece ürün farklı ışıklar yayar ve sürmesi eğlenceli hale gelir. Tahta blok kısmı kaliteli ahşap ya da poliüretan malzemelerden üretilen zımparalı kaykay olmasına dikkat edilmelidir. Spor aletinin blok kısmı poliüretandan yapılan modellerine kısaca plastik kaykay denebilir, bu modeller dahilinde çok hafif ürünler üretilmektedir. Ayrıca çocuklar için üretilen modellerde silikondan yapılan ufak tekerlekli silikon teker kaykay çeşitleri de piyasada bulunmaktadır. Ayrıca tamamen eğlence amaçlı üretilen normal kaykaylardan çok küçük hatta el boyutlarında olan parmak kaykay çeşitleri vardır. Amatör yetişkinler için yapılacak seçimde spor aletinin ne amaçla kullanılacağı önemlidir. Bu sporun alt dallarından olan street style denilen sokak stili genellikle amatör sporcuların seçimidir. Bu stilde sokaklarda kaldırımlar, engeller, basamaklar, merdiven kenarları gibi yerler sokak stili kaymak için uygun yerlerdir. Aynı zamanda sporcular için özel olarak yapılan kaykay parkları da sokak stiline uygun alanlardır. Bu amaçla kaykay kullanacak yetişkinler için 48-55 mm tekerlek çapında, ahşap malzemelerden üretilen tahta bloğa sahip, 19-20,5 cm eninde tahta blok kısmı olan, durometre ölçeğine göre sert tekerlekli olan modeller uygundur. Bu tip modellerde tekerlekler çok büyük olmadığından, şehir içinde, parklarda aşırı hız yapmanın önüne geçilmiş olur. Profesyonel sürücüler için bu sporun alt dalı olan vert style yani eğim stilinde kaymak için daha büyük tekerlekli (55-65 mm çapında), oldukça sert tekerlekli ürünler tercih edilmelidir. Büyük tekerleklerle yüksek hızlara ulaşmak kolaydır, ayrıca rampa aşağı ve yukarı kayılması gerektiğinden, denge sağlamak için idealdir. Profesyonel sporcular özel yapım rampa düzeneklerinde, daire ya da yarım daire şeklinde genellikle ahşap düzeneklerde bu modellerle vert stili kayabilirler. Yine profesyonel sporcular tarafından tercih edilen slalom stilinde, yüksek hızlarda kaymak için kullanılan profesyonel kaykay modellerinde tekerlek genişlikleri daha fazla (65-75 mm) olur. Aynı zamanda dönüşlerde sıkıntı olmaması için tekerlekler yumuşak, pürüzlü olmalıdır. Street style tarzına benzerliğinden dolayı downhill denilen yokuş aşağı kayma stilinde ise 65-100 mm'ye kadar tekerlek çapı olan, daha yumuşak, hafif tekerlekli ürünler tercih edilir. Bu da yüksek hızlara ulaşıp, aynı zamanda dönme manevralarını daha kolay yapmayı mümkün kılar. Longboarding denilen uzun mesafede eğimli alanlarda yapılan spor stilinde de aynı şekilde büyük tekerlekli modeller tercih edilmelidir. Bu modellere longboard kaykay denir. Bu sporun alt dallarında yer alan stillerde kaymak için tercih edilmesi gereken modeller değişir. Ancak yine de bu stillerin birçoğu yalnızca profesyonel sporculara hitap etmektedir. Amatör sporcular kaliteli malzemeden yapılan tahta blok ve tekerleklere sahip, sokak stiline uygun modelleri de tercih edebilir.
Kaykay Fiyatları Ne Kadardır?
Kaykay fiyatları, tahta bloğun, tekerlek ve spor aletinin diğer malzemelerinin kalitesine göre değişmektedir. Kaliteli malzemeden yapılan ürünler spor yapılırken daha hasarsız düşmeler olmasına nedendir. Ayrıca uzun ömürlü kullanım için de bir etkendir. Kaykay tahtası kaliteli ahşap malzemeden üretilen modellerin fiyatı daha farklıdır. Tahta blok kısmı poliüretan, akrilik gibi daha uygun fiyatlı ve kolay şekil alan ürünlerden yapılanları ortalama fiyatlardadır. Çocuklar için üretilen modellerde piyasada poliüretan bloklu modeller fazlaca bulunmaktadır. Görüntü açısından daha şık ve modern görünen şeffaf kaykay, silikon tekerlekli modeller çocuk ve genç yaş grupları tarafından ilgi görmektedir. Scooter kaykay olarak bilinen modelde ise poliüretan blok üzerine yerleştirilmiş direksiyon yardımıyla kontrol edilen ürünler çocuklar için üretilmekte olup geneli poliüretan malzemelerden imal edilmektedir. Bu modeller çeşitli fiyatlarda piyasada bulunmaktadır ve çocuklar için sokakta kullanıma uygundur. Profesyonel sporculara göre olan longboard zımparasız kaykay modelleri vardır. Bu çeşitler uzun ve düz parkurlar için özel olarak üretilir. Özel tasarlandıkları için fiyat aralıkları daha farklı olabilir. Freestyle denilen serbest kayma stilinde de genellikle profesyonel sporcuların tercih ettiği, özgün kayma, havaya zıplama, dönme hareketleri yapılacağı için özel tahtalı kaykay modelleri tercih edilir. Kaykay alternatifleri amatör kullanımdan profesyonele doğru geçtikçe daha gelişmiş özellikler taşımaya başlar. Bu ilave özellikler fiyatın artmasına sebep olabilir. Kullanımınıza en çok uyan modeli sayfamızdan bularak sepete ekleyebilir ve ister sokakta ister parkurda kaymanın tadını çıkarabilirsiniz.
3
