Ok Aksesuarları 

Ok Aksesuarları

Okçuluk, geçmiş dönemlerde avlanmak amacıyla ortaya çıkan bir spor dalıdır. Günümüzde olimpiyat müsabakaları da dahil olmak üzere birçok profesyonel alanda var olmaya devam eder. Hedef tahtasının orta noktasına atış yapmak söz konusu spor dalının öncelikli amacıdır. Sporcular yapmış oldukları atışlardan belli puanlar kazanarak, müsabakaları puanlarına uygun düşen derecelerde tamamlarlar. Okçuluk sporu icra edilen profesyonel müsabakaların tümü Uluslararası Okçuluk Federasyonu'na bağlı olarak yürütülür. Ok aksesuarları söz konusu spor dalının en doğru şekilde icra edilebilmesi için oldukça önemlidir. Ok aksesuarlarını inceleyerek farklı ürünleri görebilirsiniz. Dilerseniz okçuluk sayfamıza giderek diğer okçuluk ekipmanlarına da bakabilirsiniz.

Okçuluk Sporuna Uygun Ok ve Yay Türleri

Okçuluk sporuna uygun iki farklı tipte yay bulunur. Mekanik aksama sahip olan makaralı yaylar ve klasik yaylar olarak ayrılır. İki yay türü de farklı ekipmanlara ihtiyaç duyacak şekilde tasarlanır. Mekanik aksama sahip yayların üretiminde genellikle magnezyum ya da alüminyum maddelerine yer verilir. Ok aksesuarları içerisinde birçok önemli ekipman bulunmasına rağmen ok ve yay ilk akla gelenler arasındadır. Yayın uç kısımlarında bulunan makara aracılığıyla kirişe çekilerek ok hedef tahtasına fırlatılır. Mekanik yaylardan birden fazla kiriş bir diğer adıyla çekme ipi kullanılır. Klasik yaylarda kiriş doğrudan yay uçlarına bağlıdır. Çekme esnasında esneyerek okun atışa uygun şekilde yerleştirilmesine yardımcı olur. Atış esnasında ise tek bir kiriş kullanılır. Yaylar için temel olarak stabilizatör, kiriş, nişangah ve ok yatağı gibi malzemelere ihtiyaç duyulur. Söz konusu ekipmanların tümü gerçekleştirilecek olan atışın kalitesini doğrudan etkiler. Ok aksesuarları içerisinde yer alan ekipmanlar kullanım alanına uygun olacak şekilde seçilir. Ok aksesuar çeşitleri bakımından geniş bir ürün yelpazesine sahiptir. Ok tasarımları ihtiyaca ve kullanılan malzemeye göre birbirinden ayrılır. Oklar genellikle karbon, ahşap, alüminyum, plastik ve fiberglas gibi malzemelerden üretilir. Tercih edilen ok modeline bağlı olarak ok ucu değiştirilebilir. Ok aksesuarları arasında oldukça popüler olan ok uçları temren olarak da bilinir. Söz konusu uçlar satın alındığında sahip olunan oktan bağımsız bir şekilde kolaylıkla değiştirilebilir. Okçuluk aksesuarları genellikle güvenlik amacıyla üretilir. Ok aksesuarları atış sırasında sporcunun ve spor alanında yer alan canlıların güvenliği açısından oldukça önem arz eder. Göğüslük, kolluk, parmaklık, bileklik, sadak gibi aksesuarların tümü güvenliği sağlarken doğru bir atışın gerçekleştirilebilmesine yardımcı olur. Amatör ve profesyonel düzeyde her sporcuya uygun şekilde üretilen ekipmanlar sayesinde ihtiyaçların giderilmesi ve sahip olunan becerilerin geliştirilmesi hedeflenir. Ok aksesuarları ve kullanım amaçlarının incelenmesi sayesinde doğru ürüne kolay ve hızlı bir şekilde ulaşım sağlanabilir.

Kullanılan Malzemeye Göre Ok Aksesuarları

Ok aksesuar modelleri arasında ilk akla gelenlerden biri olan oklar, üretimlerinde kullanılan malzemeye bağlı olarak birbirinden ayrılır. Geleneksel okçuluk tarihine bakıldığında akla ilk olarak ahşap oklar gelir. Ok aksesuarları içerisinde yer alan ahşap oklar en uygun seçeneklerden biri olmakla beraber düzenli bakım gerektirir. Bakım yapılmaması ya da yanlış bakım yapılması, okun yere vurulması veya hedef kaçırılması gibi durumlarda ahşap okların onarılması oldukça zordur. Alüminyum ve karbon oklar ile kıyaslandığında daha ağır bir malzeme olduğundan uçuşu sessizdir. Ahşap okların ağırlıkları kullanılan ahşabın cinsine bağlı olarak değişkenlik gösterir. Köknar, ladin, huş ağacı, çam, bambu gibi ağaç türlerinden elde edilen oklar farklı tasarım, özellik ve ağırlığa sahiptir. Ok aksesuarları denince akla gelen ahşap oklar genellikle 5/16", 11/32" ve 23/64” ölçülerine sahiptir. Karbondan üretilen oklar ahşaba kıyasla daha düz ve dayanıklıdır. Ok yapımında sıklıkla tercih edilen malzemelerden biri olan karbon kompozit oldukça sert bir bileşendir. Karbondan elde edilen ok kırıldığından tehlike arz edebildiği için ok üzerindeki çatlak oluşumunun sıklıkla kontrol edilmesi gerekir. Karbon oklar farklı ok yuvaları, ağırlık sistemleri ve kesici uçlar sayesinde kolaylıkla kişiselleştirmeye uygundur. Karbon oklar ahşaptan elde edilen oklara kıyasla daha hafif olma özelliğine sahiptir. Karbon okların nokta ağırlığını dengelemek amacıyla pirinç gibi farklı uçlar kullanılabilir. Karbon oku herhangi bir amaçla kesebilmek için standart bir kesici ya da testereden fazlasına ihtiyaç duyulur. Karbon okların çoğu sadece birkaç omurga seçeneğine sahiptir. Karbon oklar uçuş sırasında daha hızlı olduğundan omurga için daha fazla tolerans gösterir. Karbon çapları genellikle 5/16 ölçüsüne sahiptir. Daha büyük veya daha küçük çaplara sahip seçenekleri de yer alır. Standart ölçüden daha küçük çaplı olan oklar aynı ağırlıktaki diğer oklara kıyasla rüzgarda daha az sürüklenme ve daha penetrasyona sahiptir. Söz konusu özellikleri sayesinde bu oklar sıklıkla tercih edilen ok aksesuarları arasında yer alır. Ok aksesuar fiyatları üretilen malzemenin yanı sıra ölçüleri ve özelliklerine bağlı olarak farklılık gösterebilir. Alüminyum oklar genellikle karbon ve ahşaptan elde oklardan daha ağırdır. Alüminyumdan elde edilen oklar uygun bir maliyet sunmasının aynı sıra sürekli kullanıma uygun olacak şekilde güvenilir ve güçlü bir toleransı beraberinde getirir. Karbon oklara göre daha fazla omurga seçeneği sunan alüminyum oklar, kusursuz bir uçuş için ince ayar seçeneklerine de sahiptir. Alüminyumdan üretilen oklar oldukça sert bir yapıya sahip olmalarına rağmen bükülmeye karşı mukavemetleri düşüktür. Bükülmenin şiddetine bağlı olarak tekrardan düzleştirilerek kullanıma uygun hale getirilebilir. Alüminyumdan elde edilen oklar genellikle 11/32", 21/64", 5/16’’ ve 9/32’’ çap ölçülerine sahiptir. Ok aksesuar seçenekleri içerisinde yer alan fiberglas oklar atıcılığa yeni başlayan sporcular için idealdir. Uygun fiyatlı oklar arasında yer almakta birlikte ok çeşitleri içerisinde en ağır yapıya sahip olanı fiberglas oklardır. Dayanıklılık konusunda avantaj sağlayan söz konusu ok çeşidi genellikle 5/16 ya da 1/4 ölçülerine sahiptir.

Ok Ucu Çeşitleri Nelerdir?

Ok aksesuar alternatifleri içerisinde ok ucu da ilk akla gelenler arasındadır. Okçuluğun iki temel bileşeninden biri olan oku ucu, okun hedefe doğru olan tarafında yer alır. Ok aksesuarları açısından önemli bir yere sahip ok uçlarının çapı, ağırlığı ve türü birbirinden farklı olabilir. Ok ucunun oka, okun ise yaya uyum sağlaması oldukça önemlidir. Ok ucu çeşitleri kullanılan ok ve alana bağlı olarak farklılık gösterebilir. Burada önem arz eden ok ile çap uyumu, malzeme ve ağırlık tercihidir. Ahşap ok uçları şaftın merkezden delinmesi ya da ahşap ok açıcı adı verilen bir ekipman ile tıraşlanarak oka yapıştırılabilir. Kendiliğinden yivli ok uçları ahşap malzemeden üretilen oklara yapıştırıcıya gereksinim duymadan, dıştan geçmeli bir şekilde takılabilir. Osmanlı döneminde temren adı verilen ok uçları geleneksel okçulukta av tipi denilen sivri uçlu modellerdir. Söz konusu ok aksesuarları içerisinde yer alan ok uçları 5/16 inç veya 11/32 ölçülerine sahiptir. En yaygın iki ölçü olarak kabul edilen bu ölçüler zaman içerisinde metrik sistemde değerleri yaklaşık olarak 8 ve 9 mm ölçülerine denk düşer. Teknik saha tipi olarak da bilinen 7 mm ok ucu da sıklıkla kullanılan ölçüler arasında yer alır. Saha tipi ok ucu tasarımlarında boyutlar değişebilir. Dıştan geçmeli 5/16 inç dış çapındaki ok uçlarının yalnızca 5/16 dış çapına sahip ok şaftı ile kullanılması gerekir. Ok ucu ağırlığının kullanılan ok ve yay esnekliği (spine) ile uyumlu olması oldukça önemlidir. Ok aksesuarları dahilinde yer alan ok uçları "grain” cinsinden ifade edilir. Klasik kanatlı yaylar kullanılan modern okçulukta tercih edilen ok uçları genellikle hedef atışlarında kullanılması nedeniyle hedef tipi ok ucu olarak adlandırılır. Söz konusu uçlar, kullanılan ok alüminyum veya karbondan üretilmiş olsa dahi içten geçmeli ve yapıştırmalı ok uçları olma özelliğine sahiptir. Makaralı okçulukta kullanılan makaralı yaylarda hedef tipi ve av tipi şeklinde bir ayrım söz konusudur. Hedef tipi makaralı yaylarda klasik kanatlı yayların sahip olduğu prensibin aynısı geçerlidir. Av tipi makaralı yaylarda ise ok ucu, okun gövdesine "insert” adı verilen bir adaptör yardımı ile monte edilir. Söz konusu adaptörün okun çapı ile uyumlu olması gerekir. Adaptöre takın dış kısmı kılavuz veya vidalı ok ucunun çapının da ok ile uyum sağlaması oldukça önemlidir. Ok aksesuarları içerisinde yer alan iki delikli ok ucu da sıklıkla tercih edilen modellerdendir. Ok ucu üzerinde yer alan delikler sayesinde ok yaydan fırlatıldığı anda hava delikten hızla geçer ve ıslığa benzer tiz bir ses çıkarır. Bu nedenle ıslık ok ucu olarak da bilinir. Yassı ok ucu, köpüklü ok ucu, geniş başlı ok ucu gibi farklı ok aksesuarları da bulunur. Ok ucu önemli ok aksesuarları arasında yer alır. Doğru ve uygun ürünün seçilmesi kusursuz atışların gerçekleştirilmesine yardımcı olur.

Klasik ve Makaralı Yaylarda Ok Aksesuarları Nelerdir?

Ok aksesuarları seti ile okçuluk sporuna ait birçok ekipmana ulaşılabilir. Ok aksesuarları dışında söz konusu sporu icra eden okçulara ait ekipmanlar da bulunur. Klasik yaylarda yayın gövdesi tüm ekipmanların birleştiği merkezdir. Kanatlar, yayın gövdesinin alt ve üst kısımlarına takılan ve atış sırasında enerjiyle oku fırlatan ekipmanlara verilen isimdir. Okçu ve ok aksesuarları içerisinde yer alan kiriş, yayın gergin durmasını sağlayan kanatlara takılır. Kanatların oluşturduğu enerjiyi oka aktarmaya yarar. İpek, yün, pamuk ve polyester gibi malzemelerden üretilir. Nişangah, ok atışı sırasında nişan almayı ve mesafelere göre ayara yapabilmeyi sağlayan ok aksesuarları arasında yer alır. Ok yatağı, okun yay üzerinden sağlayan ve yaydan çıkış anına kadar eşlik eden ekipmana denir. Metal ve plastik malzemelerden elde edilir. Basınç düğmesi okun yaydan çıkışı sırasındaki spine durumunu ayarlar. Plastik ve alüminyum malzemelerinden üretilir. Kliker sporcunun yayı sürekli olarak aynı uzunlukta çekebilmesini sağlar. Kliker genellikle karbon veya çelikten elde edilir. Stabilizatörler ok yaydan çıktığı andan itibaren oluşan kuvvet sayesinde yay üzerindeki titreşimleri emerek stabil bir atış yapılmasını sağlar. Yayın ağırlık dengesini sağlayan ok aksesuarları arasında yer alan bu ekipman alüminyum ya da karbondan üretilir. Parmaklık, bileklik, kolluk, göğüslük gibi ekipmanlar giyilebilen ekipmanlar arasında yer alır. Atış sırasında sporcunun zarar görmemesini sağlar. Ok ve uçları ok aksesuarları içerisindedir. Ucun ok ile uyumlu olması zorunluluğu bulunur. Sadak, okçunun beline veya sırtına takarak oklarını taşımasını sağlayan ok aksesuarları arasında yer alır. Deri veya kumaştan üretilen aksesuar ekipmanların toplu ve düzenli bir şekilde taşınmasına yardımcı olur. Ayaklık, yayı taşıyarak ok atışının ardından yayın zarar görmesini engeller. Makaralı yaylar ise bir makara sistemi ile çalışır. Makaraların dönüşü ile taşıyıcı kirişlere yük taşınır ve ok fırlatılması ile kiriş yükü düşer. Gez, ana kirişe takılan sporcunun göz ve mercek arasındaki dengesini kuran yay aksesuarlarından biridir. Mercek, nişangaha takılan hedefi yaklaştırarak hedef alımını kolaylaştırır. Aynı zamanda üzerinde yer alan terazi ile yayın dengesini korumaya yardımcı olur. Tetik, bilekten veya elden kullanılabilen iki çeşide sahiptir. Ana kirişe takılır ve atışa hazır olduğunda mekanizmaya basarak kirişten kurtulmak suretiyle atışın gerçekleştirilmesini sağlar. Ok aksesuarları arasında ayrı bir kategori olarak hedef ekipmanları yer alır. Hedef minderi okun saplanarak durabilmesini sağlar. Sentetik ve samandan üretilir. Hedef ayağı hedefin yerden yüksekte durmasına yardımcı olur. Ahşap ya da metalden üretilen hedef ayağında 3 veya 4 ayak bulunur. Hedef kağıdı, ok aksesuarları arasında ilk akla gelenlerden biridir. Üzerinde yer alan renkler bir puanlama sistemini temsil eder. Sporcunun atışı sırasında hedef aldığı ekipmana hedef kağıdı ya da hedef tahtası adı verilir. Güvenlik ağı ise ok aksesuarları içerisinde yer alan hedef ekipmanlarının sonuncusudur. Hedefin arkasına asılır. Hedefi vurup ya da vurmadan geçen okları yavaşlatmaya ya da durdurmaya yarayan dokuma iplikten elde edilmiş bir ağ düzlemidir. Okçu, yay ve ok aksesuarları doğru ve güvenli bir atış yapabilmek açısından oldukça önemlidir. Bu nedenle ekipmanların eksiksiz olarak kullanılması herhangi bir olumsuz durum ile karşı karşıya gelmemek açısından önem arz eden konular arasında yer alır.

Ok Aksesuarları Alırken Dikkat Edilmesi Gerekenler

Ok aksesuarları için gerekli incelemenin yapılması ile birlikte ihtiyaç duyulan ürüne ulaşmak oldukça kolaydır. Burada satın alma sırasında dikkat edilmesi gereken püf noktalarının göz önünde bulundurulması, doğru ürünü uzun süre kullanılmak açısından oldukça önemlidir. Ok aksesuarları alırken; kullanım durumu, kullanım alanı ve ekipman uygunluğuna dikkat edilmesi gerekir. Ok ve yay seçerken bazı önemli noktaların göz önünde bulundurulması doğru ekipmana sahip olma açısından önemlidir. Ok aksesuarları içerisinde yer alan yayın seçiminde gerilme kuvvetinin göz ardı edilmemesi gerekir. Makaralı yaylar hızlı ve kuvvetli bir atış yapılabilmesine olanak tanır. Klasik yay ile kıyaslandığında daha az kas gücüne ihtiyaç duyar. Her iki tür yayın da kendilerine ait avantajları ve dezavantajları bulunur. Bu nedenle iyi bir inceleme ihtiyaca uygun ok aksesuarları seçimi konusunda yardımcı olabilir. Ok seçimi yaparken okun uzunluğu en önemli noktalardan biridir. Okun çok uzun veya çok kısa olmaması ilk dikkat edilmesi gerekenler arasındadır. Olmasından gerekenden daha kısa olan oklar sporcuya zarar verebilir. Kısa ve orta mesafeli atışlarda alüminyum ok yeterlilik gösterirken, uzun mesafe atışları için alüminyumdan daha hafif olan karbon okların kullanması gerekir. Karbon ve alüminyum karışımı oklar ise ideal kabul edilen ok aksesuarları içerisinde yer alır. Kısa ve uzun mesafeli atışlara uygundur. Ok aksesuarları satın alırken kategorinin belirlenmesi oldukça önemlidir. Klasik ya da mekanik yay için gereken ok aksesuarları birbirinden farklıdır. Ok satın alırken kol boyunun uzunluğu ve yay sertliğine uygun modelin tercih edilmesi gerekir. Sadak tercihinin ise farklı ekipmanları taşıyabilecek bir tasarıma sahip olması konforlu bir kullanımı beraberinde getirir. Ok ucu seçimi yaparken ucun oka ekstra ağırlık kazandırdığının unutulmaması gerekir. Ağırlıkların hesap edilerek ucun tercih edilmesi doğru atışı yapabilmeyi kolaylaştıran faktörler arasında yer alır. Ok aksesuarları seçerken püf noktalarının göz önünde bulundurulması doğru ekipmanı seçebilmek ve uzun süre kullanabilmek açısından önemlidir. Tercih edilen ürünlere ait bakımların öğrenilmesi ve düzenli olarak kontrol edilmesi de kullanımın süresini doğrudan etkileme özelliğine sahiptir. Siz de farklı ok aksesuarlarını hemen inceleyerek ihtiyaçlarınıza uygun olanları sepete atabilirsiniz.